ارزیابی ریسک یاحساسیت آلودگی منابع آب سطحی در حوضه‌ی آبریز سد احمدبیگلو با استفاده از مدل وراستیک

Abstract

ارزیابی ریسک آلودگی منابع آب و پهنه‌بندی آلودگی‌ها می‌تواند اطلاعاتی سودمند جهت کنترل کیفی این منابع ایجاد کند. در این راستا همسو با سیاست‌های جلوگیری از آلودگی منابع آب و کنترل آلاینده‌ها، استفاده بهینه از منابع آب، تعیین میزان پتانسیل ریسک ­های ناشی از منابع آلاینده در حوضه‌های آبریز لازم و ضروری به نظر می‌رسد. هدف این پژوهش ارزیابی ریسک آلایندگی حوضه ­ی آبریز سد احمدبیگلو با استفاده از روش WRASTIC می‌باشد. با عنایت به اینکه تحقیقات اخیر صرفاً به ارزیابی ریسک با شاخص‌های مرسوم پرداخته است و یکی از مسایل مهم در مدل ­سازی ریسک در طبیعت بررسی صحت مدل و کارایی آن مدل می‌باشد؛ بنابر این در پژوهش حاضر برای ارزیابی کارایی شاخص وراستیک و تطابق با محیط واقعی از شاخص کیفیت آ­ب­ های سطحی ایران (IRWQISC) استفاده شد. طبق نتایج حاصله، میزان ریسک شاخص‌های تخلیـه فاضلاب، فعالیت‌های تفریحی و گردشگری، فعالیت‌های کشاورزی، اندازه حوضه­ ی آبریز، راه‌های ارتباطی، فعالیت‌های صنعتی و کاربری اراضی برای زیرحوضه‌هایA1, A2, A3 ,A4, A5, A6, A7 به ترتیب برابر با 18، 16، 29، 28، 44، 35، 35 می‌‌باشد. نتایج گویای این واقعیت است که میزان ریسک از مناطق کم‌جمعیت، بکر و کمتر توسعه‌یافته صنعتی و تفریحـی بـه مناطق پرجمعیت، دارای دسترسی، نزدیک به شهر، توریستی و دارای صنایع رو به افزایش است. طبق نتایج اعتبارسنجی مدل با وضعیت فعلی آلودگی آب در حوضه ­ی آبریز سد احمدبیگلو، زیرحوضه­ی A2 در محل ایستگاه پایش کیفی شماره 2 دارای مطابقت 70 درصدی و در محل ایستگاه پایش کیفی شماره 3 دارای مطابقت 81 درصدی و زیرحوضه ­ی A3 در محل ایستگاه پایش کیفی شماره 4 دارای مطابقت 88 درصدی با شاخص ریسک به دست آمده می‌باشد.

Keywords

• ارزیابی ریسک
• سوانح آلودگی
• مدل wrastic
• شاخص irwqisc
• سد احمدبیگلو
• اردبیل