İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (Dec 2017)
VİCDANİ ZEKÂ ÖLÇEĞİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI
Abstract
İnsan tarihboyunca dünyaya hâkim olmak konusunda yoğun çalışmalar yapmaktadır. Buçalışmada, temelde insanı özünde vicdanını tanımlayıp, vicdani zekâsını ölçümleyecekgeçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Taslak ölçeğin geliştirilmesindeilgili literatür uzman ekip çalışanlarınca incelenerek 84 ifadeden oluşan maddehavuzu oluşturulmuştur. İlk olarak 446 kişiden oluşan örneklem üzerindenaçıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Faktörlerde madde yükleri düşük olan 52ifade çıkarılarak taslak ölçek 32 madde ile oluşturulmuştur. 32 maddedenoluşturulan taslak ölçek Kütahya ilinde yaşamakta olan değişik demografiközelliklere sahip 1546 kişiye 5’li likert tipinde anket olarak uygulanmıştır.Elde edilen bulgularla Vicdani Zekânın 7 faktörlü yapısının; “1. EtikDeğerler”, “2. Ahlâki Duyarlılık”, “3. Yaratıcıya Karşı Sorumluluk”, “4.Merhamet”, “5. Bilinçli Farkındalık”, “6. Toplumsal Duyarlılık” ve “7. Bilgelik”olarak adlandırılması uygun görülmüştür. Açımlayıcı Faktör Analizi’nden sonraDoğrulayıcı Faktör Analizi Yapısal Eşitlik Modellemesi ile test edilen ölçeğinCronbach’s Alpha katsayısı 0,851 olarak tespit edilmiştir. Yapılan analizlersonucunda ölçeğe ait toplam varyansın 0,5814’ünü açıklarken saptanan yedi altfaktörün yük değerlerinin 0,45 ile 0,86 arasında değiştiği tespit edilmiştir.
Keywords
