اثر کم آبیاری و تراکم بر رشد و عملکرد دانه و برخی صفات مورفولوژیک در گلرنگ )Carthamus tinctorius L(. پاییزه

Abstract

به‌منظور بررسی اثر کم آبیاری و تراکم بوته بر رشد و عملکرد دانه و برخی خصوصیات مورفولوژیکی گلرنگ پاییزه (Carthamus tinctorius L.) (رقم محلی اصفهان)، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی و در چهار تکرار در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 93- 1392 اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح آبیاری (آبیاری کامل، آبیاری تا گلدهی، آبیاری تا تکمه‌دهی) در کرت‌های اصلی و چهار سطح تراکم بوته (20، 30 ، 40 و 50 بوته در مترمربع) در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد، تنها در تیمار آبیاری تا مرحله تکمه‌دهی کاهش ارتفاع بوته، فاصله اولین انشعاب از سطح خاک و تعداد شاخه‌های اولیه و ثانویه مشاهده شد. با افزایش تراکم، ارتفاع بوته و فاصله محل اولین انشعاب شاخه‌ها از سطح خاک افزایش یافت، اما از تعداد روز تا رسیدگی و تعداد شاخه اولیه و ثانویه کاسته شد. به‌علاوه بیشترین عملکرد دانه (3607 کیلوگرم در هکتار) در تیمار آبیاری کامل با تراکم 40 بوته در مترمربع به‌دست آمد و در تمامی تراکم‌ها، بیشترین کاهش در عملکرد دانه در تیمار آبیاری تا مرحله تکمه‌دهی مشاهده شد. به نظر می‌رسد این مرحله رشدی حساس‌ترین مرحله به کمبود آب باشد و تحت این شرایط، با انجام آبیاری در این مرحله می‌توان عمکرد دانه را به طور قابل توجهی افزایش داد. به‌علاوه با توجه به نتایج این آزمایش، به منظور دستیابی به حداکثر عملکرد گلرنگ در منطقه بیرجند آبیاری کامل و تراکم 40 بوته در مترمربع پیشنهاد می‌شود.

Keywords

• تنش خشکی
• دانه روغنی
• فاصله بوته روی ردیف
• مرحله نموی