تولید گیاهان زراعی (Jul 2014)
تأثیر روش‌های کاربرد و غلظت‌های مختلف 5- آمینولوولینیک اسید بر القای مقاومت به سرما در گیاهچه‌های سویا (Glycine max L.)
Abstract
ترکیب شیمیایی 5-آمینولوولینیک اسید (5-ALA) در غلظت‌های بالا اثرات علف‌کشی دارد، اما در غلظت‌های پائین‌تر مانند تنظیم‌کننده‌های رشد عمل می‌کند و باعث ایجاد مقاومت به تنش‌های گوناگون از جمله سرما و شوری می‌گردد. بنابراین بررسی کاربرد خارجی 5- آمینولوولینیک اسید در القای مقاومت به سرما در گیاهچه‌های سویا (Glycine max L.) در دانشگاه تربیت مدرس در سال‌های 90-1389 بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار صورت گرفت. 5- آمینولوولینیک اسید در غلظت‌های (0، 3/0، 6/0 و 9/0 میلی‌مولار) از طریق دو روش پیش‌تیمار کردن بذر و محلول-پاشی در مرحله‌ی چهار برگی بکار برده شد. آزمایش در دو بخش شامل اعمال تنش و بدون تنش سرما (به ترتیب 10=T1 و 25=T2 درجه سانتی گراد) صورت گرفت. اعمال تنش سرما (°C 10) به مدت 72 ساعت، پس از پیش‌تیمار کردن بذر و محلول‌پاشی صورت گرفت. تنش سرما محتوی نسبی آب برگ، کلروفیل، هدایت روزنه‌ای و فتوسنتز را کاهش داد ولی تجمع پرولین و نشت الکترولیت افزایش یافت. 5- آمینولوولینیک اسید در غلظت 3/0 میلی‌مولار با افزایش کلروفیل، هدایت روزنه‌ای، محتوی نسبی آب برگ و فتوسنتز و به دنبال آن افزایش در ارتفاع، وزن تر و خشک، گیاه را در برابر تنش سرما حفظ کرد. کاربرد این ماده فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز را بویژه در شرایط تنش سرما افزایش داد. در اکثر صفات محلول‌پاشی 5- آمینولوولینیک اسید به پیش‌تیمار کردن بذر، برتری داشت. به عبارتی کاربرد خارجی شبه‌هورمون 5- آمینولوولینیک اسید در کاهش صدمات حاصل از سرما بدون هیچ‌گونه اثرات کاهشی روی رشد گیاه سویا مؤثر می‌باشد.
