جغرافیا و مخاطرات محیطی (May 2020)

ارائه مدل پیش‌بینی ریسک خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک با روش‌های آماری تحت تأثیر تغییرات اقلیمی (مطالعه موردی: زیرحوضه آبریز افین)

  • غزاله کواکبی,
  • محمد موسوی بایگی,
  • امین علیزاده,
  • ابوالفضل مساعدی,
  • مهدی جباری نوقابی

DOI
https://doi.org/10.22067/geo.v9i1.84991
Journal volume & issue
Vol. 9, no. 1
pp. 117 – 137

Abstract

Read online

خشکسالی یکی از پدیده­های طبیعی در اقلیم­های مختلف با ویژگی­ تکرار شونده است که به علت داشتن ویژگی‌هایی نظیر شروع، خاتمه، شدت و فراوانی، دارای پیچیدگی‌هایی در مقایسه با سایر مخاطرات طبیعی است و گستره وسیعی از ابعاد محیط طبیعی و جوامع انسانی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد؛ ازجمله بخش­های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی. در این پژوهش سعی شده تا مدلی برای پیش­بینی ریسک خشکسالی، ارائه و اقدامات لازم به­منظور کاهش اثرات ناشی از آن انجام شود. بدین منظور از شاخص­های خشکسالی هواشناسی SPEI و eRDI و شاخص خشکسالی هیدرولوژیک (SRI) استفاده شد. به‌منظور بررسی تأثیر تغییر اقلیم بر این پدیده، دو سناریوی انتشار خوش­بینانه و بدبینانه مورد بررسی قرار گرفت. دوره پایه این مطالعه 2015-1983 و دوره پیش‌بینی ریسک خشکسالی سال­های 2100-2020 است. دو روش مدل­سازی BQR و loess Nonparametric Regression برای مدل‌سازی ریسک خشکسالی استفاده شد. نتایج بدست‌آمده از این مطالعه حاکی از کاهش نسبی در وقوع دفعات خشکسالی در 27 ساله آینده نزدیک در زیر حوضه آبریز افین است. همچنین مقایسه روش­های مختلف نشان از مناسب بودن مدل رگرسیون ناپارامتری برای پیش­بینی ریسک خشکسالی آینده را داشت.

Keywords