Üretim İşletmelerinde Endüstri 4.0 Uyumlu Dijital Olgunluk Düzeyinin Belirlenmesi

Abstract

Günümüz ekonomik şartlarında üretim işletmeleri endüstri 4.0 uyumlu dijital seviyeye ulaşmak için çaba göstermek zorundadırlar. Endüstri 4.0 uyumlu dijital teknolojilerin özellikle üretim işletmelerinde uygulanması ilgili işletmelerdeki sabit maliyetleri önemli oranda düşürdüğü görülmüştür. Birçok işletme dijital gelişmeleri yakından takip edebilmek için teknolojilerini ve alt yapısını endüstri 4.0 uyumlu hale getirme çabası içindedir. Bu geçişin optimum maliyetle sağlanması için ilgili işletmenin dijital olgunluk düzeyi net olarak ortaya konulmalıdır. Bahsedilen belirlenme sürecide ancak dijital olgunluk düzeyi belirleme araçları iler mümkündür. Aksi takdirde birçok işletmenin teknolojinin dışıda kalarak iflas edecekleri açıktır. Çalışmada, Aarhus Üniversitesi bünyesinde geliştirilen DMAT (Digital Maturity Assessment Tool) ölçeği kullanılarak özellikle üretim işletmeleri arasında yer alan ve kauçuk üretimi yapan işletmelerde dijital olgunluk düzeyinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evreni, Bursa ilinde faaliyet gösteren toplam 85 kauçuk üretimi yapan işletmedir. Özellikle çalışmanın Bursa ili ile sınırlı kalmasında, verilerin toplanma aşamasının Covid-19 pandemi dönemine rast gelmesinin büyük etkisi vardır. Ayrıca ilgili pandemi döneminde tüm Bursa ili üretim işletmeleri değilde özellikle kauçuk üretimi yapan işletmeler tercih edilmiştir. Çünkü çalışmanın araştırmacılarının bu sektörde saha tecrübesi bulunmaktadır. Açıklanan durumlar çalışmanın kısıtları olarak düşünülebilir. Örneklem olarakta, evren içinden 72 işletmenin 122 yöneticisine ulaşılmıştır. Elde edilen veriler ve SPSS 22.0 programı kullanılarak istatistiksel analizler yapılmıştır. Değerlendirilen analizler neticesinde, literatür açısından önemli ve anlamlı sonuçlar bulunmuştur. İlgili sonuçlar çalışamaya konu olan ve evren içinde faaliyet gösteren kauçuk işletmeleri ile paylaşılmıştır. Bu yönü ile çalışmanın hem kauçuk üretimi yapan tüm işletmelerine hemde Endüstri 4.0’a geçiş aşamasında olan üretim işletmelerine önemli ölçüde rehber olacağı düşünülmektedir. Gelecekte yapılacak akademik çalışmalarda dijital olgunluk düzeyi ölçeğinin özellikle hizmet işletmelerinde uygulanması önerilmektedir.