e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi (Mar 2022)
Bilim şenlikleri ve bilim fuarları ile ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi: Bir meta-sentez çalışması
Abstract
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), bilimin ve bilimsel çalışmaların yeni nesiller tarafından benimsenmesi ve teşvik edilmesi amacıyla son yıllarda “4007 Bilim Şenliği Destekleme Programı” ve “4006 TÜBİTAK Bilim Fuarları Destekleme Programı” yürütmektedir. Öğretmenlerin büyük çoğunluğu öğrencilerin bu fuarlarda yaptıkları araştırmaların sonuçlarını hem sergileyerek hem eğlenerek kendilerini bilişsel ve duyuşsal yönden geliştirdiklerini düşünmektedir. Bu çalışmanın amacı da öğrenme ve öğretme açısından oldukça etkili olduğu düşünülen bilim şenlikleri/fuarları ile ilgili ülkemizde yapılan çalışmaları incelemektir. Bu amaç doğrultusunda 15 tanesi lisansüstü tez ve 35 tanesi makale olmak üzere toplam 50 çalışma analiz edilmiştir. Nitel araştırma deseninden meta-sentez yöntemiyle yürütülen araştırmada incelenen çalışmaların yıllara göre dağılımı, türü (konusu), yöntemi, araştırma deseni, çalışma grubu, veri toplama aracı, veri analiz yöntemleri/teknikleri, amaçları, ulaşılan sonuçları ve önerileri sınıflama yoluyla incelenmiştir. Sonuç olarak en fazla çalışmanın bilim fuarı olarak yapıldığı, en çok ortaokul öğrencileriyle çalışıldığı, en fazla çalışmanın 2019 yılında yapıldığı görülmüştür. Çalışmalarda en fazla nitel çalışmanın yer aldığı ve bu çalışmalarda ise olgu (fenomonolojik) araştırma deseni kullanıldığı, nicel çalışmalarının tamamında yarı deneysel desenin kullanıldığı görülmüştür. Analiz yöntemi olarak içerik analizinin en çok kullanılan yöntem olduğu da belirlenmiştir. Çalışmaların genel amaçlarında da en çok bilim fuarı- bilim şenliklerinin öğrencilerin fene yönelik ilgi, motivasyon ve tutumlarına etkisi irdelenmiştir. Yapılan çalışmaların öğrencilerin fene yönelik ilgi, motivasyon ve tuıtumlarına olumlu katkısı olduğu gibi bilimsel süreç becerilerinin gelişmesine de olumlu katkı sağladığı ortaya konmuştur. Bunların yanı sıra çalışmalarda süreçle ilgili engeller ve çözüm yolları hakkında da öneriler belirtilmiştir.
Keywords
