Tâʿûn Rivayetleri Çerçevesinde Hadis Şârihlerinin Hz. Peygamberin Karantina Tavsiyesine Yönelik Yaklaşımları

Abstract

Hastalık olgusu geçmişte olduğu gibi günümüzde de güncelliğini korumaktadır. Bunların içerisinde bulaşıcılık özelliğini taşıyanlar, tarihin farklı devirlerinde yüzbinlerce insanın ölümüne sebep olmuştur. Bu durum İslam tarihi için de geçerlidir. Hz. Peygamber döneminde de bazı bölgelerde hastalıklar görülmüştür. Bunlardan biri ve belki de en önemlisi "tâʿûn" diye adlandırılan bulaşıcı hastalıktır. Hz. Peygamber, bu hastalık hakkında çeşitli bilgiler vermiş ve bundan korunmak için bazı tavsiyelerde bulunmuştur. Bu tavsiyelerden biri günümüzde karantina/izolasyon denilen; hastalığın bulunduğu yere giriş çıkışın yasaklanması veya hastalık taşıyıcısı olan kişinin toplumdan soyutlanması yöntemidir. Bu husus pek çok sahih hadis rivayetiyle sabittir. İslam tarihi boyunca konuyla alakalı ciddi bir bilgi birikimi meydana gelmiş ve bu sayede önemli bir literatür oluşmuştur. Bunlar içerisinde hadis şerhleri hatırı sayılır bir yere sahiptir. Bazı hadis şârihlerinin söz konusu bu rivayetlerdeki nebevî tavsiyeye yaklaşımında, Hz. Peygamber’in sağlık ile ilgili maksadının göz ardı edildiği hususu dikkatimizi çekmiştir. Bu çalışma bulaşıcı bir özellik gösteren tâʿûn hastalığına dair rivayetleri ve hadis şârihlerinin bunlara dair yaklaşımlarını içermektedir. Bununla birlikte şârihlerin bu rivayetleri şerh etme ölçütleri ortaya çıkarılarak sağlıkla alakalı bir tavsiyenin teolojik bir zeminde nasıl hayat bulduğuna da dikkat çekilmiştir.

Keywords

• hadith
• sharh
• contangious disease
• plague
• quarantine
• hadis
• şerh
• bulaşıcı hastalık
• tâʿûn
• karantina