اثر پرایمینگ بذر بر رشد رویشی و برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی گیاه کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط شوری حاصل از نمک‌های قلیایی

Abstract

به‌منظور ارزیابی اثر پرایمینگ بذر و تنش شوری حاصل از نمک‌های قلیایی بر گیاه کنجد آزمایشی گلدانی در دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل پرایمینگ ]شاهد (بدون پرایمینگ)، هیدروپرایمینگ، هالوپرایمینگ با نمک‌های کلرید سدیم و بی‌کربنات سدیم) [و سطوح مختلف تنش شوری ناشی از نمک بی‌کربنات سدیم (صفر، 15، 30 و 45 میلی‌مولار) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش طول ساقه و ریشه، وزن خشک اندام هوایی، محتوای نسبی آب برگ، محتوی کلروفیل برگ و پتانسیل عملکرد کوانتوم (Fv/Fm) گردید. با افزایش تنش شوری، تیمارهای مختلف پرایمینگ سبب افزایش طول ریشه، وزن خشک اندام هوایی، محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل b و میزان Fv/Fm نسبت به تیمار بدون پرایم شدند و بیشترین وزن خشک اندام هوایی، محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل b و میزان Fv/Fm در تیمار هیدروپرایمینگ مشاهده شد. همچنین تنش شوری، میزان پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم گیاه را کاهش داد درحالی‌که میزان سدیم، میزان کلسیم و منیزیم اندام هوایی افزایش یافت. هیدروپرایمینگ سبب افزایش میزان پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم شد. همچنین کلیه تیمارهای پرایمینگ در سطوح شوری 15 و 30 میلی‌مولار سبب افزایش میزان منیزیم نسبت به تیمار بدون پرایم شدند. بنابراین پرایمینگ بذر به‌ویژه هیدروپرایمینگ می‌تواند یک روش مناسب برای بهبود رشد گیاه کنجد در شرایط شوری حاصل از نمک‌های قلیایی باشد.

Keywords

• بی‌کربنات سدیم
• محتوی یونی
• هالوپرایمینگ
• هیدروپرایمینگ