Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Jun 2023)
Ticari İşlerde Birlikte Borç Altına Girilmesi ve Ticari Bir Borca Kefil Olunmasının Sonuçlar
Abstract
TTK m. 7’nin başlığı “teselsül karinesi” olmasına rağmen söz konusu düzenlemede müteselsil borçluluk ve müteselsil kefalet karinelerinin dışında kefillerin temerrüt faizinden sorumluluğu konusunda da hükümlere yer verilmiştir. Dolayısıyla ticari işlerde birlikte borç altına girilmesi ve ticari bir borca kefil olunmasının iki ayrı sonucu bulunmaktadır. Bunlardan ilki kanun veya sözleşmede aksi öngörülmemişse birlikte borç altına giren kişilerin müteselsil borçlu, borçlu açısından ticari iş niteliğindeki bir borca kefil olan kişilerin ise müteselsil kefil olarak kabul edilmesidir. Söz konusu sonuç, teselsül karinesi olarak adlandırılmaktadır. Diğer sonuç ise borçlu açısından ticari iş niteliği taşıyan bir borca kefil olunması halinde borçlunun taahhüdünü yerine getirmediği veya ödemeyi yapmadığı hususu ihbar edilmeden kefillere temerrüt faizi yürütülememesidir. Birlikte borçlulukta işin sadece alacaklı açısından ticari iş niteliği taşıdığı durumlarda teselsül karinesinin uygulanıp uygulanmayacağı konusunda farklı görüşler ileri sürülmektedir. Aynı şekilde birlikte borçlulukta borçluların aynı anda ve aynı işlemle borç altına girmelerinin gerekli olup olmadığı hususu da tartışmalıdır. Teselsül karinesinin kefiller açısından uygulanması konusunda da farklı görüşler bulunmaktadır. Bu konuda özellikle kefalet sözleşmesinde müteselsil sorumlu olma konusundaki iradenin kefilin kendi el yazısıyla yazılmasına ilişkin TBK m. 583/1’deki düzenlemenin TTK m. 7/2’de düzenlenen teselsül karinesinin kefiller açısından uygulanması konusunda da aranıp aranmayacağı hususunda doktrinde farklı görüşler ileri sürülmüştür. Aynı şekilde TTK m. 7/1’de düzenlenen kefillere temerrüt faizi yürütülmesi için ihbar şartı arayan düzenlemeye genel hükümlerde yer verilmemesi söz konusu düzenlemenin ticari iş niteliği taşımayan borçlarda uygulanıp uygulanmayacağı hususunda farklı görüşlerin ileri sürülmesine sebep olmuştur. Bu çalışmada öncelikle birlikte borçluluk halinde teselsül karinesinin uygulanması konusunda açıklamalara yer verilecektir. Akabinde ise ticari bir borca kefil olunması halinde teselsül karinesinin uygulanması ve kefillere temerrüt faizi yürütülebilmesi için ödemenin veya taahhüdün yerine getirilmediği hususunda yapılacak ihbar konusunda değerlendirmeler yapılacaktır.
