Turkish History Education Journal (May 2019)

TEVHİD-İ TEDRİSAT KANUNUNUN AMAÇ GERÇEKLEŞTİRME BAŞARISINA DAİR BİR İNCELEME

  • Hasan AKGÜNDÜZ

DOI
https://doi.org/10.17497/tuhed.568753
Journal volume & issue
Vol. 8, no. 1
pp. 199 – 210

Abstract

Read online

Bu makalede, Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile başlayan ve yüzyılını doldurma eşiğinde bulunan Cumhuriyetin Eğitim Devrimi, amaç gerçekleştirme başarısı bakımından literatür ve belgeler desteğinde kuramsal/tarihsel bakış yöntemiyle irdelenmiş ve değerlendirilmiştir. Vaki değerlendirme sonucu konu hakkında erişilen kritik bulgular; hukuki referansı Tevhid-i Tedrisat Kanunu, kök değerleri ise Millilik ve Laiklik olan eğitim devriminin, gelinen durum itibariyle farklı sosyal hayat alanlarına hitap eden cumhuriyet devrimleri arasında amaç gerçekleştirme başarısı en sınırlı kalan devrimsel girişim olduğu, bahse konu neticenin beşeri fenomenlerde tarih bilinci eşliğinde öznel nadas yöntemiyle sağlanan gelenek-yenilik kutupsal sinerjisi üzerinden dikey mutasyon-aşkınlık-devrimsel büyüme kanuniyetine aykırı bir yola girilmiş olması, bu meyanda millilik ve laiklik değerlerinin sürecin başında buharlaşmasıyla oluşan tepkisel iklimde baskılanmış köklerin toprak altında vahşileşerek toprak üstü oluşumları bloke etmiş olması, kökten beslenerek kökleri üzerinde büyüyemediği için hırpalanmış durumdaki formal sistemin mevcudiyet eksikliğinde ise gelenekçi teist fırsatçıların millilik, pragmatist-ateist fırsatçıların da laiklik damarını istismar ederek gölge sistem halinde devreye girmesiyle ilişkili olduğudur. Gerçekten de hem yaşam enerjisi tükenmiş gölge medrese-tekke modelinin hala itibar görmesi ve halktan güç devşirmeye devam eden korsan yıkıcı gidişatı, hem de anlam paralizasyonuyla malül aynı tepkisel iklimde diğer rövanşist fırsatçılara yönelen teveccüh, insanların formal sistemle tinsel meşruiyetten yoksun mesafeli ilişkisi ve doğanın boşluk kaldırmaması nedeniyle insan/eğitim tefecilerinin merdiven altı korsan çözümlerine tepkisel akışından öte bir anlam ifade etmemektedir.

Keywords