شناسایی اکسشن های متحمل به تنش خشکی انتهای فصل در ارزن با استفاده از شاخص‌های تحمل

Abstract

به منظور مقایسه واکنش 13 اکسشن ارزن مربوط به کلکسیون بانک ژن نسبت به تنش خشکی انتهای فصل در جهت تکمیل بانک اطلاعاتی ذخایر توارثی گیاهان و ارزیابی تخصصی و یافتن بهترین شاخص‌های تحمل به تنش، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی از سال زراعی 84-1383 به مدت دو سال اجرا گردید. آزمایش اول در شرایط آبیاری نرمال و آزمایش دوم در شرایط تنش خشکی (قطع آبیاری در مرحله 10% ظهور پانیکول) انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 13 اکسشن ارزن بودند. نتایج نشان داد که اکسشن‌های 143-15 (خراسان جنوبی) و 24-15 (یزد) دارای بیشترین میانگین دو ساله عملکرد دانه و علوفه خشک و اکسشن 132-15 (همدان) دارای کمترین عملکرد دانه در بین اکسشن‌های مورد بررسی بودند. ارزیابی اکسشن‌ها از نظر تحمل به خشکی با استفاده از شاخص‌های MP، TOL، SSI، GMP، STI و HARM انجام شد. با توجه به میزان همبستگی این شاخص‌ها با عملکردهای دانه و علوفه خشک در دو شرایط تنش و غیر تنش، شاخص‌های HARM، GMP و STI، بهترین شاخص‌ها در تفکیک اکسشن های متحمل به خشکی بودند. با استفاده از روش ترسیمی سه بعدی و وضع قرار گرفتن اکسشن ها در آن، اکسشن های 143-15 (خراسان جنوبی)، 131-15 (خراسان جنوبی) و 24-15 (یزد) به عنوان اکسشن های پرمحصول و متحمل به تنش شناسایی شدند.