پیکره (Sep 2023)
تأملی بر ماندگاری نقوش کهن در قالیهای ذهنی‌باف (مطالعه موردی عشایر ساکن منطقه حفاظت شده بهرام گور در شرق نیریز و قشقائی در استان فارس)
Abstract
بیان مسئله: نقوش قالی به مانند سایر نقوش سرشار از رمز و راز و پیچیدگی ساختاری و معانی نمادین است. برخی از این نقوش در طول زمان تغییرکرده و برخی از آن‌ها در بستر اقلیم، فرهنگ یا جوامع با فرهنگ خاص در طول تاریخ دوام آورده و ماندگارشده و هم اکنون هم به خاستگاه خود متصلند با توجه به آنچه گفته شد، علل ماندگاری و استمرار این نقوش در طول دوره‌های تاریخی در بستر و زمینه‌ها سوالی است که با مطالعه موردی قالیهای عشایری منطقه بهرام‌گور نیریز و قشقایی استان فارس به آن پاسخ داده می‌شود.هدف: شناخت دلایل استمرار نقوش قالیهای عشایری در دوره‌های مختلف تاریخی هدف این پژوهش است.روش پژوهش: رویکرد این پژوهش کیفی است که با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و میدانی و همچنین شواهد بصری به شیوه تحلیلی تاریخی، یافته‌های آن ارائه می‌شود.یافته‌ها: یکی از عوامل موثر در تغییر و تحولات هنری تغییرات اجتماعی و سبک زندگی است. با وجود مستقل بودن جامعه عشایری از جوامع شهری در طی قرون متمادی، احتیاج جامعه شهری به قالیهای عشایری باعث دخل و تصرف گاه به گاه در نقش‌پردازی برخی از قالیهای عشایری در طول تاریخ شده و علت دیگر تغییرات در نقوش تبادلات و ارتباطات یا برخوردهای فرهنگی بوده است. اما ثبات امکانات مادی و عدم تغییر نحوه زندگی جامعه عشایری در طی قرن‌های متمادی موجب شده تا برخی از نقوش قالی جامعه عشایری در طول دوره‌های تاریخی، با ثبات متداوم‌تر باشد.
Keywords
