ترجمه به‌مثابه‌ی تهاجم: بازخوانی تقابل ترجمه و فرهنگ

Abstract

یکی از عرصه‌های سلطه‌ی قدرت‌های استعمارگر بر سایر کشورها سلطه و استیلای زبانی است. ترجمه در حوزه‌ی مطالعات پسااستعماری گاه علاوه بر تعریف اصلی و سنتی خود به‌مثابه‌ی تهاجم تعبیر می‌گردد؛ به‌نحوی‌که، در قالب یک ابزار تهاجم در دست استعمارگر، زبان، فرهنگ و هویت مستعمره را مورد هجمه قرار داده و بعدها برای اینکه بتواند در آن مناطق جای پایی بازکرده و منافع خود را حفظ کند با استفاده از ابزار تبلیغ مستقیم، خبر و رسانه، افکار، فرهنگ و زبان خود را به این ملل تزریق می‌نماید. سازوکار شکل-گیری این گفتمان در نظریه‌ی ترجمه‌ی فرهنگی سوزان بَسنت (2014)؛ نظریه‌پرداز فرهنگی ترجمه، انعکاس یافته است. در همین راستا، تحقیق حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی و رویکرد فرهنگی با استفاده از نمونه‎گیری هدفمند به بررسی مصادیق تهاجم فرهنگی از طریق ترجمه در متون خبری چند سال اخیر صفحات، کانال‌های مجازی و خبرگزاری‌های داخلی پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داد که حوزه-های مهم فرهنگی، فکری و گفتمانی متن مقصد به ‌خاطر عملکرد رسانه‌، در ابعاد برگردان واژگانی مورد هجمه قرار گرفته‌اند. در واقع، ارزیابی داده‌ها علاوه بر شناخت چگونگی تأثیر فضای گفتمانی رسانه در امر ترجمه، گوشه‌هایی از این گفتمان پسااستعماری را در ابعاد ترجمانی تبیین کرده است. کلید واژگان: ترجمه، سوزان بَسنت، ترجمة فرهنگی، تهاجم فرهنگی، رسانه

Keywords

• ترجمه
• سوزان بَسنت
• ترجمة فرهنگی
• تهاجم فرهنگی
• رسانه