اثرات جایگزینی کنجاله سویا با سطوح مختلف خیساب ذرت فرآوری شده بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های شکمبه‌ای و مشتقات پورینی بره‌های لری بختیاری

Abstract

چکیدهسابقه و هدف: تأمین مواد خوراکی در دوره پرواربندی نزدیک به 65 تا 70 درصد هزینه‌های مربوط به پرورش و نگه‌داری دام را شامل می‌شود، مهمترین مسئله در تهیه جیره، انتخاب مواد اولیه با قابلیت دسترسی زیاد، قیمت ارزان و دارای ارزش خوراکی برای تأمین احتیاجات غذایی توصیه شده هر نوع دام می‌باشد. خیساب ذرت از جمله پس‌ماندهای صنعتی می‌باشد، که طی فرآیند آسیاب مرطوب دانه ذرت جهت استحصال نشاسته و روغن ذرت تولید می‌شود، فرآوری یکی از راه‌های تغییر و بهبود ارزش تغذیه‌ای دانه به‌ویژه نشاسته و پروتئین است. از جمله دلایل استفاده از خیساب ذرت می‌توان به بالا بودن ارزش تغذیه‌ای خیساب ذرت (محتوای پروتئین زیاد)، سطح تولید خیساب ذرت در کشور و قیمت ارزان این محصول فرعی اشاره نمود.مواد و روش‌ها: این آزمایش با هدف اثر سطوح خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید به‌صورت جایگزین با کنجاله سویا بر عملکرد رشد، فراسنجه‌های شکمبه‌ای و مشتقات پورینی بره‌های پرواری انجام شد. برای عمل‌آوری خیساب ذرت از فرمالین 37 درصد در غلظت 5/3 درصد استفاده شد. تعداد 25 بره نر نژاد لری بختیاری با میانگین وزن 3 ± 26 کیلوگرم و سن حدود 3 ماهگی در دوره 105 روزه (15 روز عادت‌پذیری و 90 روز دوره اصلی) در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار آزمایشی و 5 تکرار اختصاص یافت. تیمارهای آزمایش شامل جیره‌های دارای کنجاله سویا که با سطوح مختلف خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد) جایگزین شده در جیره بودند. یافته‌ها: بیشترین وزن بدن، مصرف ماده خشک روزانه و افزایش وزن روزانه مربوط به بره‌های تغذیه شده با تیمار سطح 100 درصد خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید و کمترین مصرف خوراک و افزایش وزن روزانه مربوط به بره‌های تغذیه شده با تیمار شاهد بود (05/0>P). با افزایش سطح خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید ضریب تبدیل خوراک بهبود یافت اما معنی‌دار نبود. با افزایش خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید در جیره pH شکمبه بره‌ها کاهش معنی‌داری یافت (05/0>P). در تمام جیره‌های آزمایشی، غلظت آمونیاک مایع شکمبه در دامنه بهینه (5/8 تا بیش از 30 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر) گزارش شد. غلظت کل اسیدهای‌‌چرب ‌فرار، تراکم استات، تراکم پروپیونات، بوتیرات، نسبت استات به پروپیونات در مایع شکمبه دام‌های آزمایشی که از جیره حاوی خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید تغذیه کردند، تحت‌تأثیر جیره‌های آزمایشی قرار نگرفت. با این حال، تراکم شکمبه‌ای والرات و ایزووالرات با افزایش سطح خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید، به‌طور معنی‌داری کاهش یافت (05/0>P). میزان دفع هر یک از مشتقات پورینی (آلانتوئین، اسید اوریک، گزانتین + هیپوگزانتین) و کل دفع و جذب مشتقات پورینی از ادرار و میزان پروتئین میکروبی ساخته شده در شکمبه تحت تأثیر جیره‌های آزمایشی قرار گرفت و تفاوت مشاهده شده معنی‌دار بود (تیمار شاهد بیشترین و تیمار سطح 100 درصد خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید کمترین را نشان داد) (05/0>P). میزان نیتروژن دفعی ادراری با افزایش سطح خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید در جیره، کاهش یافت.نتیجه‌گیری: نتایج یافته‌های آزمایش حاضر نشان داد که استفاده از خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید در جیره غذایی بره‌ها، وزن بدن، مصرف ماده خشک روزانه و افزایش وزن روزانه، افزایش و میزان آمونیاک، pH، اسیدچرب والرات و ایزووالرات و تولید پروتئین میکروبی شکمبه را در بره‌ها کاهش می‌دهد و باعث کاهش تجزیه پروتئین در شکمبه می‌شود و پروتئین خوراک در روده کوچک مورد تجزیه قرار می‌گیرد و استفاده از خیساب ذرت فرآوری شده با فرمالدئید جایگزین با کنجاله سویا تاثیر سویی بر عملکرد دام ندارد.

Keywords

• خیساب ذرت
• عملکرد رشد
• فراسنجه‌های شکمبه‌ای
• فرمالدئید
• مشتقات پورینی