Trabzon İlahiyat Dergisi (Dec 2023)
Memlük Ulemâsından Şümünnîler ve Hadis Usulü Çalışmaları
Abstract
Bu makalenin konusu Memlükler döneminde Kahire’de yaşamış ve hadis usulü alanına katkı sunmuş olan baba ve oğul Şümünnîler’dir. Kemâleddîn eş-Şümünnî ve oğlu Takıyyüddîn eş-Şümünnî İslâm tarihinin ilmî açıdan en parlak dönemlerinden birinde ve önemli bir ilmî çevrede yetişip faaliyet göstermişlerdir. Bu çalışmada biri Mâlikî diğeri Hanefî mezhebine mensup olan baba-oğul Şümünnîlerin önce hayatları ve ilmî şahsiyetleri ele alınmış sonrasında hadis usulü alanında yapmış oldukları çalışmalar incelenmiştir. Şümünnîlerin Irâkî, Zerkeşî, İbn Hacer, Sehâvî ve Süyûti gibi dönemin önemli hadis âlimleriyle hoca-talebe ilişkileri olmuştur. Kemâleddîn eş-Şümünnî hadis usulünün klasik eserlerinden biri olan İbn Hacer’in Nuhbetü’l-fiker’inin ilk şerhini kaleme almıştır. Oğlu Takıyyüddîn eş-Şümünnî ise Sehâvî ve Süyûtî gibi dönemin iki önemli hadis âliminin hocasıdır. Makalede dördü Kemâleddîn eş-Şümünnî’ye biri oğlu Takıyyüddîn eş-Şümünnî’ye ait olmak üzere toplamda beş hadis usulü çalışması ele alınmıştır. Bu çalışmalar incelenirken eserlerin müelliflere nispetlerinin sıhhati, yazılış amaçları, metodu, müelliflerin mezheplerinin hadis usulü ile ilgili görüşlerine etkisi, kaynakları, sonraki hadis usulü çalışmalarına tesiri gibi konular ele alınmıştır.
Keywords
