واکاوی موانع مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی از دیدگاه گندمکاران روستاهای شهرستان مراغه

Abstract

هدف از این تحقیق، واکاوی موانع مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی از دیدگاه گندمکاران روستاهای شهرستان مراغه، برای ارائه راهکارهای مناسب جهت بهبود مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی و کاهش مشکلات بود. جامعه آماری پژوهش گندمکاران آبی روستاهای شهرستان مراغه بودند (240=N) که با استفاده از جدول مورگان، حجم نمونه آماری 149 نفر محاسبه شد. به ‏منظور دستیابی به نمونه‌‏ها در این پژوهش، از روش نمونه‏‌‏گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب استفاده شد. پرسشنامه ابزار اصلی پژوهش بود که با استفاده از مرور منابع و مصاحبه با صاحب‏نظران طراحی و روایی محتوایی آن مورد تأیید قرار گرفت. برای بررسی پایایی آن 30 پرسشنامه تکمیل و مقدار آلفای‏کرونباخ آن 0/85 به‏ دست آمد که نشان‏‌دهنده پایایی قابل قبول پرسشنامه بود. با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی موانع مدیریت پایدار منابع آب کشاورزی به هفت دسته موانع اقتصادی، چاه‌‏های غیرمجاز و بهره‏‌برداری بی‏رویه، مدیریت نامناسب، ویژگی‏‌های کانال، نگرش و کمبود دانش فنی، اقلیم و ترویج و ارتباطات طبقه‌‏بندی شدند که در مجموع 67/15 درصد تغییرات واریانس کل را تبیین می‏‌کردند. نتایج تحقیق نشان داد آموزش و افزایش آگاهی، مشارکت‏‌دادن کشاورزان در امر مدیریت منابع، حمایت‏‌های مالی از کشاورزان جهت بهینه‏‌سازی روش‌‏های آبیاری و تصویت قوانین مفید و موثر از سوی دولت جهت جلوگیری از حفر چاه‌‏های غیرمجاز در کشور و همچنین منطقه مورد مطالعه موجب تحقق بهتر و سریع‏تر مدیریت پایدار منابع آب خواهد شد.

Keywords

• حفاظت منابع آب
• شهرستان مراغه
• کشاورزی
• گندمگاران آبی