Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Dec 2012)
TARİHTEN GÜNÜMÜZE İSTANBUL TÜRKÇESİ / ISTANBUL TURKISH FROM PAST TO PRESENT
Abstract
Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethetmesinden sonra Osmanlı Devleti kudret ve güç kazandı. Bu kuvvetle beraber büyük bir dil de meydana geldi. İstanbul Türkçesinin temelini oluşturan bu dil, bir imparatorluk diliydi.Makalemizde; İstanbul Türkçesinin tarihî serüveni göz önüne alınarak, İstanbul Türkçesinin temelini oluşturan İstanbul ağzı da incelenecektir. İstanbul Türkçesi ile ilgili örnekler yüzyıl yüzyıl seçilmeye çalışılmıştır. 15. yüzyılda Fatih’in kendi şiirlerinden ve Ahmet Paşa’dan; 16. yüzyılda Bakî ve Yahya Bey’den; 17. yüzyılda Nâbî’den; 18. yüzyılda Nedim ve Şeyh Gâlib’ten; 19. yüzyılda Enderunlu Vâsıf’tan; 20. yüzyılda ise Ziya Gökalp’ten parçalar alınarak İstanbul Türkçesinin güzelliği okuyucuya aktarılmaya çalışılacaktır. Makalemizin son kısımlarında İstanbul ağzına dayalı İstanbul Türkçesini aksettiren eserlerden Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde ve 1790 yılında İstanbul’da basılmış olan Viguier’in Elemens de la Langue Turque ‘Türk Dilinin Unsurları’ adlı kitabında geçen metinlerden örnekler verilecektir. Makalemizin; son zamanlarda medyadaki yanlış kullanımlardan dolayı bozulmaya başlayan İstanbul Türkçesi ve İstanbul ağzına dikkat çekeceği kanaatindeyiz.
