گرایش به تفکر انتقادی، عزت نفس، ابراز وجود، اضطراب اجتماعی و نگرانی در دانشجویان: ارائه یک مدل علیّ

Abstract

مقدمه: تفکر انتقادی عنصری کلیدی در سلامت روان است. هدف این مطالعه بررسی رابطه گرایش به تفکر انتقادی، عزت نفس، ابراز وجود، اضطراب اجتماعی و نگرانی در قالب یک مدل علیّ بود. روش: مطالعه حاضر، طرحی توصیفی همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دانشگاه پیام نور آبدانان بود. تعداد 290 دانشجو با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب و نتایج با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تفسیر شد. در این پژوهش از پرسشنامه گرایش تفکر انتقادی کالیفرنیا (1992)، مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1965)، نسخه‌ی ساده مقیاس ابراز وجود راتوس (1984)، مقیاس فوبی اجتماعی (2000)، پرسشنامه نگرانی ایالت پنسیلوانیا (1990) استفاده شد. نتایج: گرایش به تفکر انتقادی به ترتیب با ضرایب 0.14- و 0.11- اثر کاهشی بر اضطراب اجتماعی و نگرانی داشت، درحالیکه با عزت نفس (0.24) و ابراز وجود (0.21) اثر مثبتی نشان داد. همچنین، بین عزت نفس با اضطراب اجتماعی (0.29-) و نگرانی (0.30-) و بین ابراز وجود با اضطراب اجتماعی (0.31-) و نگرانی (0.15-) رابطه منفی مشاهده شد. نتایج تحلیل مسیر حاکی از آن بود که گرایش به تفکر انتقادی به واسطه‌ی عزت نفس و ابراز وجود بر اضطراب اجتماعی (0.22-) و نگرانی (0.28-) اثر غیر مستقیم معنادار دارد. بحث و نتیجه‌گیری: گرایش به تفکر انتقادی به دلیل تأثیر مثبتی که بر عزت نفس و ابراز وجود دارد، می‌تواند منجر به کاهش اضطراب و نگرانی شود. این مدل به طور بالقوه در چهارچوب روش درمان شناختی رفتاری ، می‌تواند پیامدهای درمانی برای بیماران مبتلا به اختلالات روانی، از جمله افسردگی و اختلالات اضطرابی داشته باشد.

Keywords

• گرایش تفکر انتقادی
• عزت نفس
• ابراز وجود
• اضطراب اجتماعی
• نگرانی
• مدل علیّ