Әл-Фараби Атындағы Қазақ Ұлттық Университеті хабаршы шығыстану сериясы (Jan 2016)
Қытай элементтерінің ұйғыр тіліне ықпалы - Влияние китайских элементов на уйгурский язык
Abstract
Қазіргі таңда тіл турасында тілге тиек етуге тұрарлық, əлі де шешімін табуға ыңғайлана қоймаған талай-талай мəселелер бар. Тіл атаулыда басқа тілден сөз, термин алмаған тілді кездестіру өте қиын. Солардың қатарында– қазіргі Шыңжан Ұйғыр Автономиялық Районындағы ұйғыр тілі мен қытай элементтерінің өзара қарым-қатынасы. Қазіргі таңда қолданыста жүрген кірме сөздердің ата-тегін білу шарт. Ол сөздердің сонау көне дəуірден бері, былайша айтқанда, халықтардың арасындағы қарым-қатынас дамымаған кезеңде сөз алмасу болғаны мəлім. Бұл тақырып қазіргі кезде айқын зерт-телмеген, аспан асты мемлекеті мен ұйғыр халқының арасындағы тілдік байланысы қандай тұрғыда қалыптасқанын зерттеу мəселесін алға қойып отырмыз. В статье анализируется общая картина, сложившаяся в Синьцзяне входе взаимосвязи китайского и уйгурского языков. На сегодняшний день трудно судить, какая китайская лексика закрепится в уй-гурском языке, а какая отсеется. Ясно лишь, что воздействие китайского языка на уйгурский, а также на языки других не-ханьских народов СУАР в области лексики и терминологии несомненно будет принимать все большие масштабы.