اثر قدرت بذر بر سودمندی هیدرو-پرایمینگ در ارتباط با شاخص‌های مورفولوژیک و بیوشیمیایی دو رقم کلزا

Abstract

امروزه هیدرو-پرایمینگ به عنوان یکی از پیش تیمارهای ساده و ارزان جهت بهبود کارآیی بذر شناخته می­شود. به منظور ارزیابی اثر قدرت بذر دو رقم کلزا بر سودمندی هیدرو-پرایمینگ، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عوامل آزمایشی شامل دو رقم کلزا (اکاپی و اپرا)، سه سطح قدرت بذر (شاهد، 2 و 4 روز فرسودگی) و پیش تیمار (بدون پرایمینگ و هیدرو-پرایمینگ) بود. با کاهش سطح قدرت بذر، افت بیشتری در شاخص­های جوانه­زنی و رشد گیاهچه رقم اپرا مشاهده شد. از طرف دیگر، اثرات بهبود دهنده پیش تیمار آبی بذر بر درصد و سرعت جوانه­زنی و وزن خشک گیاهچه در رقم اکاپی بیشتر نمود پیدا کرد. در سطح سوم قدرت بذر، اثرات محرک هیدرو-پرایمینگ بر شاخص­های جوانه­زنی و رشد گیاهچه به طور قابل ملاحظه­ای کاهش یافت. افزایش مقدار قندهای محلول و کاهش محتوای پروتئین کل و فعالیت آنزیم کاتالاز در بذور فرسوده هر دو رقم کلزا اتفاق افتاد. هیدرو-پرایمینگ اثرات سوء ناشی از فرسودگی بذر را تا حدودی رفع نمود، به طوری که بیشترین میزان قند محلول (82/2) و کمترین میزان پروتئین کل (08/1) و فعالیت آنزیم کاتالاز (021/0) در گیاهچه­های حاصل از بذور فرسوده سطح سوم قدرت بذر در شرایط عدم کاربرد پیش تیمار آبی مشاهده شد. در نهایت با توجه به نتایج این پژوهش، می­توان به سودمندی پرایمینگ دست کم در ارتباط با ترمیم آسیب­های ناشی از مراحل اولیه فرسودگی بذر در ارقام کلزا اشاره نمود.

Keywords

• پرایمینگ
• جوانه‌زنی
• سیستم آنتی اکسیدان
• فرسودگی بذر
• گیاهچه کلزا