Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi (Apr 2018)
Faz Kaydırıcı Transformatörlerin Dinamik Gerilim Kararlılığına Etkileri
Abstract
Günümüzde elektrik enerjisine olantalebin sürekli artması ve gelişen teknoloji ile birlikte güç sistemindeyapısal değişiklikler olmaktadır. Ayrıca güç sistemleri üzerinde sürekli değişikliklerolmaktadır. Bu değişiklikler, ilave sistemler olduğu gibi ek cihazlarbakımından da olmaktadır. Bu durumda sistemin yapısı değiştiği için kararlılıkdeğerleri de değişebilmektedir. Oysa güç sisteminin dengeli bir çalışmadurumunda olması ve bozucu bir etki sonrası tekrar eski haline dönmesi istenir.Bunun sonucunda, gerilim kararlılığı ve gerilim çökmesi olayları güçsistemlerinin kararlı ve güvenilir bir şekilde işletilmesi konusunu ortayaçıkarmıştır. Güç sisteminin kararlılık sınırlarının tespiti açısından buanalizler önemlidir.Bu çalışmada, Faz KaydırıcıTransformatör (FKT), IEEE’nin 6 baralı güç sistemine ilave edilerek analizleryapılmıştır. İlk olarak sistemde yük akışı yapılarak FKT’ün etkileriincelenmiştir. Daha sonra sürekli yük akışı yapılarak sistemin kararlılıksınırları belirlenmiştir. Son olarak ise güç sistemlerinde istenmeyen bir durumolan kısa devre oluşturularak FKT’nin çeşitli faz açılarındaki etkileriaraştırılmıştır. Analizler, Güç Sistemleri Analizi Programı (PSAT) ilegerçekleştirilmiştir. Yük akışı sonucunda, FKT’ün faz değeri değiştirilerekhattan akan gücün değeri ve yönü kontrol edilebileceği bu sistem üzerindegözlemlenmiştir. Ayrıca FKT’ün kayıplar üzerinde de etkili olduğu görülmüştür.Sürekli yük akışında sonucunda sistemden yük baralarından çekilebilecekmaksimum gücün ve baraların kritik gerilim değerlerinin de benzer şekildedeğiştiği gözlemlenmiştir. Son olarak FKT’nin bağlandığı barada arızaoluşturulup bu arıza belli bir zaman sonra temizlenmiştir. Arıza sonrası baragerilimleri yaklaşık olarak kendi değerlerine dönmelerine rağmen tüm baragerilimlerinde dalgalanmalar gözlemlenmiştir.
