Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi (Apr 2018)
Faz Kaydırıcı Transformatörlerin Dinamik Gerilim Kararlılığına Etkileri
Abstract
Günümüzde elektrik enerjisine olan talebin sürekli artması ve gelişen teknoloji ile birlikte güç sisteminde yapısal değişiklikler olmaktadır. Ayrıca güç sistemleri üzerinde sürekli değişiklikler olmaktadır. Bu değişiklikler, ilave sistemler olduğu gibi ek cihazlar bakımından da olmaktadır. Bu durumda sistemin yapısı değiştiği için kararlılık değerleri de değişebilmektedir. Oysa güç sisteminin dengeli bir çalışma durumunda olması ve bozucu bir etki sonrası tekrar eski haline dönmesi istenir. Bunun sonucunda, gerilim kararlılığı ve gerilim çökmesi olayları güç sistemlerinin kararlı ve güvenilir bir şekilde işletilmesi konusunu ortaya çıkarmıştır. Güç sisteminin kararlılık sınırlarının tespiti açısından bu analizler önemlidir. Bu çalışmada, Faz Kaydırıcı Transformatör (FKT), IEEE’nin 6 baralı güç sistemine ilave edilerek analizler yapılmıştır. İlk olarak sistemde yük akışı yapılarak FKT’ün etkileri incelenmiştir. Daha sonra sürekli yük akışı yapılarak sistemin kararlılık sınırları belirlenmiştir. Son olarak ise güç sistemlerinde istenmeyen bir durum olan kısa devre oluşturularak FKT’nin çeşitli faz açılarındaki etkileri araştırılmıştır. Analizler, Güç Sistemleri Analizi Programı (PSAT) ile gerçekleştirilmiştir. Yük akışı sonucunda, FKT’ün faz değeri değiştirilerek hattan akan gücün değeri ve yönü kontrol edilebileceği bu sistem üzerinde gözlemlenmiştir. Ayrıca FKT’ün kayıplar üzerinde de etkili olduğu görülmüştür. Sürekli yük akışında sonucunda sistemden yük baralarından çekilebilecek maksimum gücün ve baraların kritik gerilim değerlerinin de benzer şekilde değiştiği gözlemlenmiştir. Son olarak FKT’nin bağlandığı barada arıza oluşturulup bu arıza belli bir zaman sonra temizlenmiştir. Arıza sonrası bara gerilimleri yaklaşık olarak kendi değerlerine dönmelerine rağmen tüm bara gerilimlerinde dalgalanmalar gözlemlenmiştir.
