Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi (Oct 2022)
Yakın İlişkili Orkide Cinsleri Anacamptis, Neotinea ve Orchis'in Karşılaştırmalı Damar Morfometrisi
Abstract
Bu çalışmada farklı bir yaklaşımla yeni orkide sınıflandırmalarını test etmek, yaprak damar deseninin bu sınıflandırmaları ne derecede temsil ettiğini araştırmak ve diagnostik olan damarlanma özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Sistematik kategorisi değişen türler ile birlikte Orchis üyelerinden simpatrik yayılış gösteren 8 tür araştırmaya konu edilmiştir. Bitki örnekleri Karadeniz Bölgesi’ndeki çeşitli lokalitelerden toplanmıştır. Olgun yapraklara saydamlaştırma ve boyama işlemi uygulanarak stereo mikroskopta fotoğraflanmış, damar ve areol yapılarına ait 15 morfometrik özellik analiz edilmiştir. Yaprak damar özellikleri açısından türler arasındaki farklılığın anlamlı olup olmadığını test etmek amacıyla oneway ANOVA uygulanmış ve analiz sonucunda gruplandırmada etkili olanlar ayrım analizi ile belirlenmiştir. Analiz sonucunda yeni sınıflandırmayı destekleyen veriler elde edilmiştir. Neotinea üyelerini diğer taksonlardan ayıran özellikler arasında areollerin çevresi, daireselliği, en/boy oranı gibi areol özellikleri ön plana çıkarken Anacamptis üyeleri birim alandaki damar yoğunluğu, damar uzunluğu gibi özellikler açısından farklılaşmaktadır. Bu sonuçlar damarlanmanın topolojik ve morfometrik karakterlerinin orkidelerin sistematik ve filogenetik ilişkilerini yansıtabileceğini ve özellikle problemli gruplarda sınıflandırmaya ilişkin problemlerin çözümünde etkili olabileceğini işaret etmektedir.
