اثر تراکم گیاه پوششی ماش (Vigna radiata L.) بر عملکرد و اجزای عملکرد و کنترل علف‏های هرز کنجد (Sesamum indicum L.)

Abstract

به منظور بررسی تاثیر تراکم گیاه پوششی ماش در سرکوب علف‏های هرز و عملکرد کنجد، آزمایشی در سال 1394 در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح تراکم 5، 10 و 15 بوته در متر مربع گیاه پوششی ماش و دو شاهد بدون گیاه پوششی ماش در شرایط عاری و آلوده به علف‌های هرز بودند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تیمارهای مورد بررسی تاثیر معنی‌داری روی زیست توده ماش، تراکم و زیست توده کل علف‌های هرز و تمامی صفات بررسی شده کنجد بجز وزن هزار دانه و شاخص برداشت داشت. زیست توده ماش روند افزایش غیرخطی با افزایش تراکم داشت و بالاترین مقدار زیست توده (648 گرم در متر مربع) در تراکم‏ 15 بوته در مربع آن بدست آمد. مقایسه میانگین­ها نشان داد که زیست توده کل علف‏های هرز در تراکم‏های 5، 10 و 15 بوته در متر مربع ماش نسبت به شاهد بدون گیاه پوششی در شرایط آلوده به علف‌های هرز، به‌ترتیب 84، 89 و 90 درصد کاهش یافت. در شرایط بدون گیاه پوششی ماش، تداخل علف‏های هرز باعث کاهش 57 درصدی عملکرد دانه کنجد شدند. عملکرد دانه در تیمارهای 5، 10 و 15 بوته در متر مربع ماش نسبت به تیمار شاهد بدون گیاه پوششی در شرایط تداخل علف‏هرز 56، 81 و 97 درصد افزایش یافت. بیشترین مقدار محاسبه شده شاخص گیاه پوششی- علف هرز (54/3) در تیمار تراکم 15 بوته در متر مربع ماش بدست آمد که از نظر کارآیی کنترل علف‌های هرز در طبقه کنترل کافی قرار گرفت. در راستای اهداف کشاورزی پایدار با کاربرد گیاه پوششی ماش در زراعت کنجد می‌توان ضمن مدیریت علف‌های هرز به عملکرد مطلوبی نایل شد.

Keywords

• زیست توده
• شاخص گیاه پوششی- علف هرز
• عاری از علف هرز
• عملکرد دانه
• گیاه پوششی