Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (Dec 2023)
DÜNDEN BUGÜNE FEDERAL ALMANYA ANAYASASI VE UYGULAMASINDA SİYASİ PARTİLERE YÖNELİK YAPTIRIMLAR
Abstract
Federal Almanya Anayasası’nda siyasi partilere yönelik olarak siyasi partilerin kapatılması ve siyasi partilerin devlet finansmanından mahrum bırakılması şeklinde iki türlü yaptırım bulunmaktadır. Bunlardan siyasi partilerin kapatılması yaptırımı, Anayasa’nın yürürlüğe girdiği 1949 yılından bu yana Anayasa’da yer almaktadır. Ancak söz konusu yaptırımın uygulaması çok fazla olmamış sadece iki kez parti kapatma kararı verilmiştir. Buna rağmen partilerin kapatılması yaptırımı, Federal Almanya’da sıklıkla gündeme gelmektedir. Nitekim 2017 yılında Federal Alman Anayasa Mahkemesi partilerin kapatılması yaptırımına ilişkin önemli bir karar vermiştir. Söz konusu kararla birlikte Mahkeme, partilerin kapatılabilmesi için belirli bir potansiyele sahip olması şartını aramıştır. Böylece demokratik düzene karşı olup da bu düzene zarar verme potansiyeli olmayan partilerin kapatılması ihtimali devre dışı bırakılmıştır. Bununla birlikte demokratik düzene karşı olup da potansiyeli olmadığı gerekçesiyle kapatılmayan partilere yönelik olarak 2017 yılında diğer bir siyasi parti yaptırımı olan devlet finansmanından yoksun bırakma yaptırımı anayasaya eklenmiştir. Çalışmada her iki yaptırım, Federal Alman Anayasa Mahkemesi’nin kararları ışığında inceleme konusu yapılmıştır.
Keywords
