AŞIRI İFA GÜÇLÜĞÜ HÜKMÜNÜN TİCARİ İŞ VE BASİRETLİ İŞ ADAMI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Ticaret hukukunun genel hükümlerinden biri olarak nitelendirilen husus, tacirin ticaretine ait faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümlülüğüdür. Ticari hayatın özel hükümlerinden biri olarak nitelendirilen diğer bir husus ise ticari iş karinesidir. Bu karine gereği asıl olan tacirin işlerinin ticari sayılmasıdır. Ancak gerçek kişi olan tacir tarafından, işlemin yapıldığı sırada bunun ticari işletmesiyle ilgili olmadığının karşı tarafa açıkça bildirildiği veya işin ticari sayılmasına durum elverişli olmadığında bu karinenin geçerli olmayacağı görülmektedir. Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan aşırı ifa güçlüğü hükmü tacirler için, ticari iş karinesi ve basiretlilik yükümlülüğü açısından ne gibi sonuçlar doğurabilecektir? Bu bağlamda, özellikle de ulusal veya uluslararası etkenlerin (idari kısıtlamalar, pandemi, doğal afet vs. irade dışı nedenler) söz konusu olduğu dönemlerde aşırı ifa güçlüğü hükmünden yararlanma imkânının ticaret hukuku açısından irdelenmesi gerekir.

Keywords

• basiretli iş adamı
• aşırı ifa güçlüğü
• ticari iş
• tacir
• karine