اثربخشی آموزش مفاهیم طرحواره درمانی بر باورهای هذیانی و اجتناب شناختی در افراد دارای علائم وسواس فکری- عملی

Abstract

زمینه و هدف: افراد دارای اختلال وسواس فکری- عملی طیفی از انواع خطاهای شناختی مشکلات هذیانی را تجربه می­کنند که نیازمند شناخت بیشتر مداخلات درمانی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مفاهیم طرحواره­درمانی بر باورهای هذیانی و اجتناب شناختی در افراد دارای علائم وسواس فکری- عملی انجام شد. مواد و روش­ها: پژوهش حاضر نیمه­آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری باگروه کنترل بود. جامعه آماری افراد دارای اختلال وسواس فکری- عملی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره و روان‌پزشکی شهر سنندج در سال 1401 تا 1402 بودند که با روش نمونه­گیری دردسترس تعداد 30 نفر از آن­ها انتخاب و سپس به­شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. درمان طرحواره­درمانی در 8 جلسه 90 دقیقه­ای و هفته­ای یک­بار برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل هیچ­گونه مداخله­ای در این مدت دریافت نکردند. برای جمع‌آوری داده­ها از پرسش‌نامه­های وسواس فکری عملی براون (1989)، هذیان پیترز (2013) واجتناب شناختی سکستون و دوگاس (2004) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-24 و روش تحلیل واریانس تحلیل گردید. یافته­ها: نتایج نشان داد جلسات مفاهیم طرحواره­درمانی باعث کاهش باورهای هذیانی و اجتناب شناختی می‌شود و نتایج پیگیری یک­ماهه نشان داد که این تأثیر ماندگار بود. نتیجه‌گیری: طرحواره­درمانی شامل تکنیک‌های تجربی است که به بیماران امکان می­دهد الگوهای قالبی افکار و هیجانات خود را به‌صورت عاطفی پردازش کنند که باعث کاهش باورهای هذیانی و اجتناب شناختی در بیماران دارای اختلال وسواس می­شود.

Keywords

• طرحواره‌درمانی: اختلال وسواس فکری
• عملی: باورهای هذیانی: اجتناب شناختی