Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī (Jun 2014)

بررسی روش‌ها و ویژگی‌های پژوهشی ویلفرد مادلونگ در مطالعات شیعی

  • احمد بهشتی مهر,
  • محمود تقی زاده داوری

DOI
https://doi.org/10.22091/pfk.2014.14
Journal volume & issue
Vol. 15, no. 60
pp. 23 – 44

Abstract

Read online

چکیده ویلفرد مادلونگ یکی از برجسته‌ترین و تأثیرگذارترین شیعه‌شناسان دوره معاصر است. آثار وی، برخلاف بسیاری از آثار اسلام‌شناسان و شیعه‌شناسان مغرب‌زمین، در شناخت و توصیف ابعاد گوناگون اسلام بسیار موفق بوده، به طوری که حتی جوامع اسلامی و شیعی نیز آثار وی را می‌پسندند و می‌پذیرند. به نظر می‌رسد سهم بالایی از این موفقیت به دلیل توجهی است که او به نکات روش‌شناسانه دارد. آثار وی در مطالعات شیعی، در مقایسه با آثار دیگر شیعه‌شناسان غربی، نقاط قوت یا ویژگی‌های پژوهشی خاصی دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: توجه به منابع اصیل و معتبر اسلامی و شیعی، تفکیک موضوعی و روشی منابع، توجه به فضا و تاریخ حوادث و آموزه‌ها، فهم آموزه‌ها در راستای یک نظام فکری، اشراف نسبتاً کامل به ابعاد گوناگون اسلام، شناخت دقیق دانشمندان و آثار معتبر ایشان، و نیز تسلط به زبان عربی، که مادلونگ با بهره‌گیری از آنها توانسته است توجه مسلمانان و شیعیان را به آثار خود جلب کند و حتی تحسین ایشان را برانگیزد. رعایت کردن نکات فوق باعث شده است او را از جرگه مستشرقان مغرض و جاهل جدا کنند و در میان پژوهش‌گران منصف جای دهند. این مقاله روش‌ها و منابع مورد استفاده و نیز شیوه‌های پژوهشی مادلونگ را، در معرفی تشیع به جوامع غربی، می‌کاود و ضمن مقایسه آن با آثار برخی دیگر از شیعه‌شناسان می‌کوشد تمایز و برتری آثار وی را نشان دهد.

Keywords