مشاوره شغلی و سازمانی (Sep 2021)
بررسی ویژگی های بومی افراد با جهت گیری متنوع در ایران و مقایسه آنها با کارآفرینان
Abstract
هدف: جهت‌گیری شغلی متنوع نوعی مسیرشغلی است که در گذار مشاغل از دنیای سنتی به دورۀ معاصر بوجود آمده است. این جهت‌گیری زمینه شکلگیری شخصیت‌های منعطفی را ایجاد نموده که با دو ویژگی اصلی «خود-مدیریتی» و «ارزش-محوری» شناخته می‌شوند. تاثیر فرهنگ بر بروز خصایص افراد با جهت گیری شغلی متنوع، در جوامع مختلف، کمتر مورد توجه بوده است. از طرفی با توجه به قرابت مفهومی و کارکردی دو جهت‌گیری شغلی متنوع و کارآفرین به تعیین تمایزات مفهومی این دو مسیر نیاز داریم. پژوهش حاضر با هدف پاسخ به دو سوال انجام شده است. سوال اول: ویژگی‌های افراد با جهت گیری شغلی متنوع در ایران کدام است و سوال دوم: تمایز مفهوم جهت‌گیری متنوع با مفهوم کارآفرینی چیست؟ روش‌شناسی: در مورد سوال نخست، ویژگی‌های افراد با جهت گیری شغلی متنوع با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل زمینه‌ای مورد بررسی قرارگرفت و برای پاسخ به سوال دوم، نتایج تحلیل زمینه‌ای با ویژگی‌های افراد کارآفرین مورد مقایسه قرار گرفت. یافته‌ها: سه ویژگی اصلی و یازده ویژگی فرعی، برای افراد با جهت گیری شغلی متنوع بدست آمد که دو مورد از آن ویژگی‌ها با ویژگی‌های ذکر شده در نظریه جهت‌گیری متنوع، همخوانی داشت. نوآوری: تا کنون هیچ مقاله‌ای در حیطه مشاوره شغلی به بررسی مسیر شغلی متنوع و ویژگی‌های بومی آن در ایران نپرداخته است. نتایج: نتایج پژوهش حاکی از این است که ویژگی‌های خاص بافت جامعه ایرانی موجب پدید آمدن توانمندی‌های خاصی در افراد با جهت‌گیری متنوع، گشته است. نتایج بررسی مقایسه‌ای بین افراد کارآفرین و افراد با جهت گیری شغلی متنوع، نیز نشان می‌دهد علی رغم وجود شباهت‌های بسیار بین آنها، تفاوت‌های بنیادینی در سطح پارادایم فکری و استراتژی‌های رفتاری بین آن دو وجود دارد.
