Riskli Davranışlar, Ahlaki Uzaklaşma ve Algılanan Sosyal Destek Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışma; üniversite öğrencilerinde görülen riskli davranışların, ahlaki uzaklaşma ve algılanan sosyal destek kavramları ile ilişkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Riskli davranışlar, bireylerin hayatlarını olumsuz yönde etkileyen ve onlar için risk içeren davranışlarını açıklayan bir kavramdır. Riskli davranışlar, özellikle ergenlik ve geç ergenlik dönemindeki bireylerde daha fazla görülen bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada üniversite öğrencileri ile çalışılması uygun görülmüştür. Çalışmaya katılan grup, 2019-2020 öğretim yılında Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi’ne bağlı beş farklı fakültede öğrenim gören 646 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Çalışmanın yöntemi nicel olup ilişkisel tarama yöntemi ile çalışma yürütülmüştür. Riskli davranışların ahlaki uzaklaşma ve algılanan sosyal destek yordayıcı değişkenleri tarafından ne düzeyde yordandığı incelendiğinden ilişkisel çözümleme yöntemlerinden regresyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda üniversite öğrencilerinde ahlaki uzaklaşma değişkeninden elde edilen puanın artması durumunda, riskli davranış tüm alt boyutlarında da artışa sebep olduğu tespit edilmiştir. Özel insandan algılanan sosyal desteğin artmasının bazı riskli davranışları arttırdığı, aile ve arkadaş desteğinin artmasının ise bazı riskli davranışları azalttığı tespit edilmiştir. Ayrıca erkek öğrencilerin kadın öğrencilerden daha fazla riskli davranış sergileme eğiliminde oldukları bulunmuştur. Nitekim bireylerin riskli bir davranışı sergilerken, davranışın ahlaka uygun olup olmadığını sorguladıkları zaman ve genelde sosyal çevrelerinden destek aldıklarını düşündükleri zaman, riskli davranış sergileme olasılıklarının azaldığı tespit edilmiştir.

Keywords

• risky behaviors
• substance use
• perceived social support
• moral disengagement
• riskli davranışlar
• zararlı madde kullanımı
• algılanan sosyal destek
• ahlaki uzaklaşma