İSTANBUL’DA RUS MÜLTECİ OKULLARI (1920-1925)

Abstract

Rusya’da 1917 Bolşevik Devrimi ve onu izleyen iç savaş, “Beyaz Ruslar” olarak tarihe geçecek olan yüz binlerce insanın memleketlerini terk etmek zorunda kalmalarına yol açtı. En yoğun göç 1919-1921 yıları arasında Karadeniz kıyılarında yaşandı. Gemilerin varış noktası ise İstanbul oldu. Osmanlı İmparatorluğun başkenti, önde gelen Avrupa başkentlerine doğru sürecek olan bu zorlu yolculukta hem ulaşılması en yakın köprü, hem de İtilâf devletlerince işgal edilmiş olmasından ötürü güvenilir bir sığınaktı. Mültecilerin arasında binlerce çocuk vardı. Beslenme ve giyim sorunlarının çözüme kavuşmasıyla birlikte yaşanan travmanın izlerinin silinmesi ve üç yıllık kesintiden sonra eğitim-öğretimlerine kaldıkları yerden devam edebilmeleri için art arda okullar açıldı. Nitel araştırma yöntemiyle kurgulanan bu çalışmada İstanbul’da Rus mülteci çocukları için açılan eğitim-öğretim kurumlarının tespit edilerek ele alınması amaçlanmaktadır. Çalışmanın odağında Rus mülteci çocukların sayıları ve yaşlarının yanı sıra, uluslararası yardım kuruluşlarının desteğiyle açılan okullar ve bunlara yönelik faaliyetler bulunmaktadır. Ayrıca okul müfredatı ve eğitim süreci üzerine durularak okulların daha sonraki akıbeti de saptanmaya çalışılacaktır. Veri toplama aracı olarak 1920’li yıllarda İstanbul’da basılan süreli yayınlar ve anılar gibi kaynaklara başvurulmuştur.

Keywords

• göç
• türkiye’de “beyaz” ruslar
• mülteci çocuklar
• rus mülteci eğitim-öğretim kurumları