اثر دگرآسیبی دو رقم جو زراعی (Hordeum vulgare L.) بر رشد و ویژگی‌های فیزیولوژیکی ریزوم پیچک (Convolvulus arvensis L.)

Abstract

به منظور بررسی اثر دگرآسیبی بقایای دو رقم بومی و اصلاح شده جو بر رشد ریزوم علف‌هرز پیچک این تحقیق در سال 1392 در آزمایشگاه بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر و در محیط کشت گلدان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار بود. فاکتورهای آزمایش شامل دو رقم جو (توده بومی و 10 سراسری) و تیمار بقایای جو مخلوط شده با خاک شامل 10، 20، 30 و 40 گرم در هر کیلوگرم خاک بودند. همچنین یک تیمار شاهد بدون بقایا نیز در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر رقم، مقدار بقایا و برهمکنش آنها بر فعالیت پراکسیداز، گلایتیتون ردکتاز، کاتالاز، آلفا آمیلاز، درصد اسیدهای چرب، غلظت مالون دی آلدهید و هورمون‌های جیبرلین و آبسیزیک اسید در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. افزایش مقدار بقایا باعث کاهش فعالیت آنزیم‌های آلفا آمیلاز و کاتالاز شد. اثر بقایای توده بومی بر فعالیت آلفاآمیلاز بیشتر از رقم جو 10 سراسری بود، به نحوی‌که اختلاط 40 گرم بقایای توده بومی و رقم 10 سراسری در کیلوگرم خاک، به ترتیب فعالیت این آنزیم را 38 و 5/79 درصد نسبت به شاهد بدون بقایا کاهش داد. افزایش مقدار بقایا باعث کاهش غلظت هورمون جیبرلین و افزایش هورمون آبسیزیک اسید شد. شیب تغییرات کاهش غلظت هورمون جیبرلین و افزایش آبسیزیک اسید در رقم توده بومی بیشتر از رقم 10 سراسری بود. فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان در واکنش به افزایش مقدار بقایا تا حدود 20 گرم در کیلوگرم خاک افزایش و سپس به طور معنی‌دار کاهش یافتند. کاهش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در مقادیر بالای بقایا جو باعث افزایش مقدار اسیدهای چرب و مالون‌دی‌آلدهید شد که بر پراکسیداسیون غشای سلولی دلالت داشت. بطور کلی، بقایای رقم بومی در مقایسه با رقم 10 سراسری از اثر زیانبار بیشتر در تمامی صفات مورد مطالعه ریزوم و گیاهچه پیچک برخوردار بوده و به نظر می‌رسد در مناطقی که علف‌هرز پیچک غالب می‌باشد می‌توان از این بقایای این رقم برای کاهش خسارت‌های این علف‌هرز استفاده نمود.

Keywords

• آلفا آمیلاز
• آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان‌
• جوانه‌زنی
• مواد آللوشیمیایی
• هورمون گیاهی