طراحی و تحلیل مدل اثرگذاری بوم‌‌سازگان نوآوری

Abstract

اهمیت بوم‌‌سازگان‌‌های نوآوری در بین محققان و نیز در سطح جامعه در حال افزایش است و بوم‌‌سازگان نوآوری ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما به نظر می‌‌رسد علی‌‌رغم حمایت‌‌های انجام شده از سوی دولت، این بوم‌‌سازگان هنوز به اثرگذاری لازم نرسیده است. به همین منظور، پژوهش حاضر به تحلیل کارکردهای بوم‌‌سازگان نوآوری کشور پرداخته است. متناسب با این هدف، طرح پژوهش کیفی و روش نظریه داده‌‌بنیاد بکار گرفته شد. نظر 22 مشارکت‌‌کننده از طریق مصاحبه و دیدگاه 13 نفر از بازیگران بوم‌‌سازگان نیز از طریق داده‌‌های ثانویه اتخاذ شد. طبق یافته‌‌ها، اگرچه دولت به دنبال رفع موانعی از قبیل قوانین متناقض و بوروکراسی گسترده در بوم‌‌سازگان بوده، اما همزمان با گسترش فعالیت دولت، موانع بوروکراتیک نیز که ریشه در دولت دارد، افزایش می‌‌یابد. همچنین مشوق‌های مالی دولت و فراهم آوردن زیرساخت با هدف ایجاد قابلیت نوآوری و تقویت ارتباطات بین بازیگران است، در صورتی که نوع سازوکار حمایتی صورت گرفته، محرکی جدی برای فراهم کردن فرصت یادگیری دانش فناورانه و یادگیری تعاملی میان بازیگرانی مانند دانشگاه و صنعت نبوده است. علاوه بر این از یک سو حمایت دولت از نوآوری در مرحله رشد شرکت‌‌هاست، اما از سوی دیگر مداخله‌‌گری در کنترل بازار مانع از بهره‌‌برداری از همان نوآوری در بازار می‌‌گردد. بازیگران بوم‌‌سازگان در مواجه با این کارکرد و نیز با توجه به کارایی انطباقی نهادی در بوم‌‌سازگان، عوامل کلان و همچنین انگیزه‌‌های خویش، سه راهبرد عمده ترک بوم‌‌سازگان، عدم ورود به بوم‌‌سازگان و یا ماندن حداقلی در آن را اتخاذ می‌‌کنند.

Keywords

• بوم سازگان
• نوآوری
• کسب و کار
• دولت
• نظریه داده بنیاد