طراحی چارچوب ارزیابی مأموریت‌گرا برای مؤسسه‌های سیاست‌پژوه

Abstract

در دهه‌های اخیر، الزام و ارزش نقش‌آفرینی پژوهش‌های کاربردی در هدایت و اثربخشی تصمیم‌های سیاستی برای سیاستگذاران مسجّل شده؛ به‌گونه‌ای که به منظور بهره‌گیری از نظرات کارشناسی در تشخیص و انتخاب بهترین گزینه‌های سیاستی، به سمت نهادسازی با مأموریت سیاست‌پژوهی پیش رفته‌اند. این پژوهش با هدف ارائه چارچوب ارزیابی عملکرد مناسب برای مؤسسه‌های سیاست­پژوه مبتنی بر رویکرد مأموریت‌گرایی انجام شد. با بهره‌مندی از رویکرد پژوهش ترکیبی و روش سنتز چارچوب، مهم‌ترین ابعاد، شاخص‌ها و سنجه‌های ارزیابی عملکرد این مؤسسه‌ها متناظر با جایگاه کارکردی آن در نظام ملّی نوآوری و مأموریت‌های اصلی شناسایی شده برای این گونه مؤسسات، انتخاب شده‌اند. اعتبارسنجی چارچوب ارزیابی عملکرد به روش استدلال آگاهانه بر اساس نظر خبرگان انجام شده و درجه اهمیت اجزای چارچوب بر اساس آزمون t تک‌نمونه‌ای تعیین شده است. چارچوب ارزیابی عملکرد حاصل از این پژوهش به صورت نمودار راداری مشتمل بر چهار چارک تناسب، کارایی، اثربخشی و سودمندی، 18 بُعد و شاخص‌های زیرمجموعه آن، نمایش داده شده است. همچنین مهم‌ترین نتایج این پژوهش با تمرکز بر وجوه افتراق ارزیابی عملکرد مؤسسه‌های سیاست‌پژوه، نشان‌دهنده محورهایی کلیدی برخاسته از مأموریت‌های اختصاصی این گونه مؤسسه‌هاست. عواملی همچون تنوع تخصصی پژوهشگران سیاست‌پژوهی و فنّی موردنیاز مؤسسه، سیاستمداران متمایز میهمان، مشارکت در گفتمان عمومی حوزه کاری، شبکه‌سازی سیاستی، برنامه‌های یادگیری، دانش‌افزایی از طریق رهبری فکری در فضای سیاستی و حکمرانی خوب، از جمله مهم‌ترین موارد حائز اشاره است.

Keywords

• ارزیابی عملکرد
• مؤسسه‌های پژوهشی
• مأموریت‌گرایی
• مؤسسه‌های سیاست‌پژوه