Podatek dochodowy od osób fizycznych jako źródło dochodów miast wojewódzkich – kontrowersje wokół zasad podziału

Abstract

W literaturze przedmiotu od lat toczy się dyskusja na temat zasadności przyznawania jednostkom samorządu terytorialnego (JST) udziałów w podatkach centralnych jako źródła dochodu i zaliczania ich do dochodów własnych tych jednostek. Mimo że władze samorządowe są zwolennikami tego typu źródeł dochodów, dostrzegają problem w zasadach ich podziału. W przypadku polskiego podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) środki przyznawane są jednostkom według miejsca zamieszkania podatników, co sprawia, że wiele osób korzystających z lokalnych dóbr i usług publicznych jednej jednostki, płaci podatek dochodowy przydzielany innej jednostce. Dotyczy to zwłaszcza dużych miast. W artykule scharakteryzowano udział w PIT jako źródło dochodów gmin w Polsce oraz oszacowano wielkość środków, jakie tracą gminy na skutek przyjętego sposobu podziału tych dochodów pomiędzy jednostkami. Podmiotem badań były miasta wojewódzkie, a ich zakres czasowy obejmował lata 2016 i 2011. Dane wykorzystane do oszacowania wielkości utraconych potencjalnych dochodów miast pochodzą z zasobów Głównego Urzędu Statystycznego oraz Ministerstwa Finansów. Dokonane szacunki potwierdzają, że utracone potencjalne dochody z analizowanego źródła miałyby dość istotne znaczenie fiskalne dla miast wojewódzkich. Stanowiłyby one nieco ponad 3% dochodów własnych i blisko 8% dochodów z tytułu udziału w PIT.

Keywords

• dochody własne gmin
• podatki wspólne
• dochody gmin z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych
• dojazdy do pracy
• JEL: H7