نظریه هدف پیشرفت اجتماعی در آموزش مطالعه روایی و اعتبارسنجی

Abstract

بسیاری از پ‍ژوهشگران نشان داده­اند که برای درک بهتر انگیزش دانش­آموزان هدف­های اجتماعی را باید همراه با هدف­های تحصیلی مورد مطالعه قرار داد. در حالی که نظریه جهت­گیری هدف پیشرفت اجتماعی در مطالعات غربی مورد توجه ویژه­ای قرار گرفته است، معلوم نیست آیا این نظریه در سایر زمینه­های فرهنگی و قومی قابل کاربست است یا نه. هدف این مطالعه رواسازی نسخه فارسی مقیاس جهت­گیری هدف پیشرفت اجتماعی و آزمون این نظریه در بافت تحصیلی دانش­آموزان ایرانی بود. در کل 403 دانش­آموز (159 دختر و 244 پسر) از مقطع دبیرستان در این مطالعه شرکت کردند. شرکت کنندگان مقیاس جهت گیری هدف پیشرفت اجتماعی و پرسشنامه هدف پیشرفت را تکمیل کردند. تحلیل عاملی اکتشافی، همبستگی سؤال- نمره کل و تحلیل اعتبار برای بررسی ویژگی­های روان­سنجی مقیاس جهت­گیری هدف پیشرفت اجتماعی اجرا شد. افزون بر آن، به منظور بررسی شواهد روایی تحلیل عاملی تاییدی اجرا شد. از مدل پاسخ مدرج در نظریه سؤال- پاسخ برای مقایسه برآورد پارامترها استفاده شد. تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی مدل فرضی هدف­های پیشرفت اجتماعی را تأیید کردند. برازندگی مدل سه عاملی تأیید شد و برای یک نسخه کوتاه شده 13 سؤالی جهت­گیری هدف اجتماعی یک ساختار سه عاملی به دست آمد. تحلیل مدل پاسخ مدرج نشان داد که تابع آگاهی در انتهای بالایی مقیاس افزایش یافته و جهت­گیری پیشرفت اجتماعی در آن ناحیه دقیق­تر اندازه گیری می­شود. روایی همگرا نیز برای نسخه جدید هدف­های پیشرفت اجتماعی گزارش شد. یافته­های ما در کل چارچوب سه عاملی نظریه جهت­گیری هدف پیشرفت اجتماعی را در دانش­آموزان ایرانی تأیید می­کردند. هماهنگ با نظریه جهت­گیری هدف پیشرفت تحصیلی، یافته­های ما نشان دادند که هدف­های تبحری، عملکردگرا و اجتناب از عملکرد در زمینه اجتماعی با هدف­های تحصیلی رابطه مثبت دارند.