مقایسه ترکیبات شیمیایی، خصوصیات تخمیر و ارزش غذایی ارقام مختلف سورگوم علوفه ای سیلو شده به روش آزمون تولید گاز

Abstract

سابقه و هدف: کاشت گیاهان علوفه‌ای با توان تولید و کیفیت بالا و سازگار با شرایط آب و هوایی ایران به دلیل کمبود علوفه در ایران مورد توجه زیادی قرار گرفته‌است. امروزه علاوه بر ارقام بومی متداول، کشت ارقام هیبرید پر محصول سورگوم در ایران رو به افزایش است. سورگوم نه تنها از عملکرد بالائی برخوردار است بلکه با شرایط اقلیمی اکثر مناطق ایران به خصوص مناطق خشک و معتدل سازگاری خوبی دارد. سورگوم از مهم ترین گیاهان علوفه‌ای مناطق خشک و نیمه خشک دنیاست که به علت سازگاری با شرایط گرم و تا حدی شوری خاک و بالا بودن بازده مصرف آب می‌تواند تولید خوبی داشته باشد. این گیاه قادر است که آب را بهتر دیگر علوف ها جذب کند .هدف از این تحقیق تعیین میزان عملکرد، ترکیبات شیمیایی ، خواص سیلویی ونیزتخمین انرژی متابولیسمی، قابلیت هضم ماده آلی ، قابلیت هضم ماده آلی در ماده خشک و اسیدهای چرب فرار به روش تولید گاز ارقام سورگوم علوفه ای بود.مواد و روش ها: ااین آزمایش به منظور تعیین میزان عملکرد، ترکیبات شیمیایی، خواص‌سیلویی، تخمین انرژی‌متابولیسمی و اسیدهای چرب‌‌ فرار، قابلیت هضم ماده‌آلی، قابلیت هضم ماده‌آلی در ماده خشک ارقام سورگوم علوفه‌ای شامل: ICRISAT520×R166، ICRISAT625×R165، ICRISAT623×R165، ICRISAT632×R165 و speed feed (اسپیدفید) به روش تولید‌گاز در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار انجام شده‌است. ارقام سورگوم خرد‌شده در قطعات 2 سانتیمتری در سطل‌های 10 کیلویی فشرده و ذخیره‌گردید. بعد از 45 روز ماده خشک، پروتئین‌خام، چربی‌خام، الیاف نامحلول در شوینده‌اسیدی و خاکستر‌خام، قندهای‌محلول و ازت آمونیاکی مواد سیلویی اندازه‌گیری شد.یافته ها: :بیشترین عملکرد ماده خشک و پروتئین‌خام ( کیلوگرم در هکتار) مربوط به سورگوم رقم ICRISAT520 ×R166 و کمترین عملکرد مربوط به سورگوم اسپیدفید بود. نتایج نشان‌داد که هیبرید های سیلو‌شده در این آزمایش از نظر درصد ماده خشک، ماده‌آلی، پروتئین خام، چربی‌خام، خاکستر‌خام، الیاف‌نامحلول در شوینده‌اسیدی، قندهای‌محلول و ازت‌آمونیاکی اختلاف معنی‌داری با‌هم دارند. رقم ICRISAT625×165 دارای بیشترین مقدار گاز‌تجمعی، انرژی متابولیسمی، قند‌محلول، اسیدهای چرب فرار و چربی‌خام بود. اما‌‌ رقم‌های ICRISAT520 ×R166و ICRISAT632×R165 دارای مقادیر کمتری بودند. اختلاف بین ارقام سورگوم از نظر تخمین میزان قابلیت هضم ماده‌آلی‌و قابلیت‌هضم‌ ماده‌آلی در ماده‌خشک با استفاده از میزان گاز تولیدی معنی‌دار نبود.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، رقم ICRISAT520×R166 از نقطه نظر تولید ماده خشک (18487 کیلوگرم در هکتار) وتولید پروتئین (1400 کیلوگرم در هکتار) قابل توصیه برای کشت در استان گلستان می‌باشد ، اما رقم ICRISAT625 ×R165 به دلیل مقدار انرژی قابل‌متابولیسم و ماده‌آلی قابل هضم بیشتر نسبت به بقیه ارقام ارجحیت دارد .

Keywords

• سورگوم علوفه ای
• ارزش غذایی
• خصوصیات تخمیر
• تست گاز