Cumhuriyet İlahiyat Dergisi (Jun 2023)
Modern Tıbbın Işığında İslam Hukuku’nda Düşük Çocuğa Yönelik Hükümler
Abstract
Fakîhler, nassları ve dönemin tecrübî bilgilerini referans alarak ceninin gelişimi, tam veya sağ doğumu ve bu süreçte ölmesi gibi hususlarla ilgili çeşitli hükümler vazetmiştir. Çoğunluk, ceninin gelişim süreciyle ilgili -kırk günlük üç ayrı periyot halinde zikredilen- hadisi esas alarak değerlendirmeler yapmış, ancak bunun bazı tıbbî verilerle örtüşmediği gözlemlenmiştir. Zira fakîhlerin dile getirdiği gelişim süresinin aksine, modern tıbba göre bu sürecin daha önce tamamlandığı tespit edilmiştir. Fukahâ, bu süreyi baz aldığı için bundan önce doğan cenine yönelik herhangi bir hukuk terettüp etmediğini ifade etmiş, daha sonra doğanların ise canlı olup olmadığını dikkate alarak değerlendirmeler yapmıştır. Fıkıhta tam doğum sonrasında/sırasında ölen düşük çocuğa “sıkt” ismi verilmiş ve dört ayın sonunda cenine ruh üflendiğini kabul edilerek çeşitli branşlar açısından farklı içtihatlarda bulunulmuştur. Bu ihtilaflar düşük çocuğun yıkanması, kefenlenmesi, cenaze namazı ve defni gibi hükümlerin niteliğine etki etmiştir. Ayrıca annesinin nifâs, talâk ve ümmü’l-veled gibi hukukî statüsüne, kürtaj ve gurre gibi ceza hukukuna, varis olması ve terekesi gibi malî durumlara ve şartlı akitlere etkisi gibi birçok hükmü doğurmuştur. Çalışmamızda tıbbî bilgiler ışığında anne rahmindeki gelişimine bağlı olarak ceninin ölmesi durumunda, kendisine karşı görevler ve bununla ilgili olarak doğurduğu ahkâm ele alınacaktır.
Keywords
