توسعه فضاهای پیراشهری (Oct 2021)
الگوی توسعه فضایی شبکه سکونتگاهی کارآفرینی درمناطق پیراشهری مورد: بخش ماهیدشت؛ شهرستان کرمانشاه
Abstract
پراکندگی پدیده‌های جغرافیایی و فعالیت‌های اقتصادی در سراسر نواحی روستایی تحت شرایطی، شکل‌گیری الگوهایی را امکان‌پذیر می‌سازد، الگوی فضایی شبکه کارآفرینی در سکونتگاه‌های انسانی از جمله مقوله‌هایی است که در سازمان‌یابی و توسعه عرصه‌های جغرافیایی کمتر عینیت یافته است، از طرفی به اعتقاد اندیشمندان علوم اجتماعی در پژوهش‌های مکانی، ارزیابی محیط محلی در موفقیت یک شرکت کارآفرینانه، به اندازه ارزیابی اقتصادی و صنعتی اهمیت دارد. از این‌رو، مقاله حاضر با هدف تدوین الگوی توسعه فضایی شبکه سکونتگاهی کارآفرینی پیراشهری روستایی بخش ماهیدشت شهرستان کرمانشاه طراحی شد. روش تحقیق از نوع کاربردی و توصیفی ـ تحلیلی بود. جامعه آماری آن را، مجموعا 7 روستای کارآفرین (30 شرکت کارآفرینی) پیراشهر روستایی تشکیل می-دادند. بر این مبنا در ابتدا با استفاده از نرم‌افزار SPSS20 روستاهای مورد مطالعه از حیث شدت و درجه کارآفرینی سطح‌بندی شده و سپس با کمک نرم‌افزار GIS الگوی شبکه سکونتگاهی کارآفرینی ترسیم گردید. یافته‌ها نشان داد که میزان فعالیت‌های کارآفرینی در محدوده مورد مطالعه از جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی بالا بوده؛ و نواحی پیراشهری روستایی این بخش قابلیت توسعه فضایی و پذیرش شرکت‌های تجاری جدید و ارتقا به سلسله مراتب سکونتگاهی بالاتری را دارند. به طوری‌که، مطابق با نتایج همبستگی به ترتیب متغیرهای سرمایه اجتماعی، سرمایه محیطی، رشد تشکیل شرکت‌های جدید، سرمایه کارآفرینی در بخش‌های مختلف تولیدی، رشد اشتغال و سرمایه فرد کارآفرین با توسعه فضایی شبکه سکونتگاه‌های کارآفرینی ارتباط مثبت و معنی‌دار و همبستگی قوی دارد. وضعیت توسعه فضایی کارآفرینی پیراشهری روستایی در 60 درصد از نواحی روستایی دارای وضعیتی نسبتاً مطلوب بوده (درجه توسعه فضایی کارآفرینی، 85/3) و سطح رشد فعالیت‌های اقتصادی کارآفرینی را در منطقه منجر شده است. دو روستای سیمینه علیا و دوکوشکان حسین‌خانی نیز دارای درجه توسعه فضایی کارآفرینی بالا و نقش کلیدی در توسعه فضاهای پیراشهری این بخش دارا بودند.
