نقش مشخصات رخساره رسوبی در رفتار مکانیکی سنگ، مطالعه موردی در سازند آسماری، جنوب- غرب ایران

Abstract

از آنجایی‌که در اکتشاف و تولید نفت به مطالعات ژئومکانیک مخزن توجه ویژه‌ای دارند، در این پژوهش تأثیر رخساره، محیط رسوبی، بافت و دیاژنز بر رفتار ژئومکانیکی سازند آسماری بررسی شده است. داده‌های استفاده شده شامل 1) داده‌های رسوب‌شناسی مانند پتروگرافی مقطع نازک، تخلخل و چگالی؛ 2) داده‌های مکانیک سنگ مانند مقاوت تراکمی تک‌محوری و سه‌محرری سنگ، ضریب چسبندگی و زاویه اصطکاک داخلی سنگ، مقاومت کششی سنگ و اندیس شکستگی و حفاری؛ 3) داده‌های سرعت موج S و P. که برروی 140 عدد مغزه رخنمون و چاه انجام شدند. به‌منظور مطالعه رابطه ممکن بین خصوصیات رسوب‌شناسی و مکانیکی سنگی، خصوصیات رسوب شناسی با اندیس رخساره براساس ویژگی‌های بافتی و دیاژنزی رقومی شده‌اند. براساس اندیس رخساره، مقدار تخلخل و مقاومت تراکمی تک محوری سنگ پنج رخساره ژئومکانیکی در سازند آسماری مشخص شد که از رخساره ژئومکانیکی 1 تا 5 از رفتار شکل‌پذیر به شکننده تبدیل می‌شوند. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که رفتار مکانیکی سنگ توسط محیط رسوبی و فرآیندهای دیاژنزی کنترل می‌شود که با رقومی کردن خصوصیات رسوب‌شناسی و ایجاد ارتباط با پارامترهای مکانیک سنگی امکان پیش‌بینی مقاومت تراکمی تک محوری سنگ با استفاده از پتروگرافی ایجاد شده است. چنین مطالعاتی کمک موثری در کاهش وقت و هزینه آزمایشات مکانیک سنگ و همچنین در منطقه‌بندی مکانیکی- چینه‌ای مخزن دارد.

Keywords

• واحدهای ژئومکانیکی
• سازند آسماری
• مقاومت تراکمی تک محوری
• اندیس رخساره
• رخساره ژئومکانیکی