Ta̓ammulāt-i Falsafī (Aug 2021)

تحلیل وجودشناختی الهیات تمثیلی توماس آکویناس

  • مجتبی افشارپور

DOI
https://doi.org/10.30470/phm.2020.129188.1817
Journal volume & issue
Vol. 11, no. 26
pp. 411 – 441

Abstract

Read online

تحلیل صفات مشترک میان حق و خلق همواره نظریات گوناگونی را از جانب الهی‌دانان و سایرمتفکرین در حوزه الهیات برانگیخته است. از جمله مهمترین این نظریات الهیات تمثیلی قدیس توماس آکویناس است که از زمان طرح آن همیشه مورد توجه موافقان و مخالفان بوده است. آکویناس که با طرح حمل تمثیلی، راهی میانة اشتراک لفظی و اشتراک معنوی برای این دسته از صفات الهی ارائه داد، سخن گفتن درباره خدا را از رهگذر صفات مخلوقات جایز شمرد و الفاظ این صفات را معنادار دانست. اما با توجه به سخنان او در دو کتاب اصلی اش یعنی «جامع الهیات» و «جامع در رد گمراهان» می‌توان جنبه‌های معرفت‌شناختی و وجودشناختی صفات الهی را که او در طرح نظریه الهیات تمثیلی مدنظر داشته است ملاحظه نمود. در این مقاله با روشی تحلیلی ـ توصیفی به بررسی وجودشناختی الهیات تمثیلی آکویناس پرداخته‌ایم و به این نتیجه دست یافته‌ایم که نباید الهیات تمثیلی آکویناس را تنها نظریه‌ای برای حل مشکل زبان دین در حوزه اسماء و صفات الهی دانست.

Keywords