Yeni Medya (May 2018)
Tüketim Hedonizminden Gözetime Açık Bilet: HOPİ Akıllı Kart Uygulaması Örneği
Abstract
Modern birey kapitalist tüketim kültürünün kendisine yaşattığı tüketim hazzını yaşamak ve kendisini “o” ürünü tüketerek bir statünün içine dahil etmek hayalindedir. Bazen de o duygu uğruna gözetlenme riski, küresel dünyanın tüketim çerçevesinde sunduğu konfor ve güvenlik uğruna göze alınmaktadır. Reklam, halkla ilişkiler ve pazarlama da kamuları iyi bir tüketici olarak eğitmekle mükellef bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda her geçen gün tüketim piyasasına tüketicinin sırf tükettiği için haz alacağı yeni bir ürün sürülmektedir. Sürülen bu ürünün/hizmetin getirisi ve götürüsü dikkate alınmadan reklamların sunduğu vaadlerle dolu “tüketici eğitim dili”ne kanarak kabulü tüketici tarafından yapılmaktadır. Teknolojinin üst boyutlara ulaşması ve yaygınlaşması tüketim ve gözetim ilişkisini ortaya çıkartmakta ve kuvvetlendirmektedir. Tüketimin hedonik yüzü de gözetime bu boyutta katkı sağlayıcı unsurlar sunmaktadır. Bu kapsamda, teknolojinin tüketime dahil ettiği akıllı alışveriş kart/app uygulamalarının reklamlarda kullandığı retoriksel dili incelemek üzere Hopi uygulaması incelenmiş ve tüketim- gözetim karşıtlığı retoriksel analiz ile belirlenmiştir.
