Bilgi Dünyası (Dec 2013)
İnternet Erişim Özgürlüğünün Kısıtlanması: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme=Restrictions of Internet Access Freedom: An Evaluation Study of Turkey
Abstract
Türkiye’de internet erişim engellemeleri ve sansür algısında farklılıkların bulunması, bu konudaki literatüre de yansımaktadır. Literatürde, sınırsız internet erişim özgürlüğü isteyen, 5651 Sayılı Kanun’u eleştiren ve kaldırılması gerektiğini savunan ya da tüm filtreleme ve erişim engellemelerini sansür uygulaması olarak nitelendiren birçok yayın yer almaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de internet erişim özgürlüğünün kısıtlanmasına neden olan uygulamaların, mevcut hukuksal düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Önceki çalışmalardan farklı olarak, mevzuat, uygulama ve alınan kararlar arasındaki ilişki ayrıntılı olarak incelenmiş, zararlı içeriğe sahip olduğu gerekçesiyle internet sitelerinin erişime kapatılmasının ne kadar başarılı olduğuna yanıt aranmış ve erişim engellemelerinin amacına ulaşabilmesi için neler yapılması gerektiği konusunda önerilerde bulunulmuştur. Ayrıca, alternatif yöntemler aracılığıyla erişime kapatılan sitelere nasıl kolayca erişim sağlanabildiğine dikkat çekilmiş ve bu durumun bilgi erişim özgürlüğü kapsamında hukuksal değerlendirmesi yapılmıştır. Literatürde yer alan eleştirilerin geçerliği hukuksal düzenlemeler, alınan erişim engelleme kararları, Yargıtay kararları ve uygulama sonucunda amaçlanan hedefe ulaşılabilme durumu irdelenerek yeniden değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgularda çocuklar için zararlı içerikle mücadele konusunda dünya genelinde ortak irade oluştuğu, ancak Türkiye’de daha kapsamlı mücadelenin saydam olmayan yöntemlerle yürütülmesinden dolayı “sansür uygulaması” algısının oluştuğu görülmektedir. Erişime kapatılan sitelere Türkiye’den erişim istatistikleri 5651 Sayılı Kanun ve uygulanan yöntemin amaçlanan hedefe ulaşmada yetersiz kaldığını göstermektedir. / In Turkey, the fact that there are some restrictions on Internet access and that the people’s perceptions of censorship may vary shows itself clearly in the literature related these issues. When review the literature; it is seen that there are many studies which demand unlimited Internet access, criticize the Law No. 5651 and argue in favor of its removal, and describe all Internet filters and restrictions as censorship. In this study; it is aimed to evaluate the current practices in Turkey, which restrict the freedom of Internet access, in the light of existing legal regulations. In contrast to previous studies, in this one; the relationships among practices, legislations and decisions taken were examined in detail, it is questioned that to which degree the closure of web sites containing harmful content has been successful, and some suggestions were made related to what should be done in order to achieve the goal of Internet restrictions. In addition, attention was drawn on how to easily gain access to the closed web sites through alternative methods, and this situation was evaluated in respect of legal regulations regarding the freedom of information access. Furthermore, the validity of criticisms found in literature was re-evaluated through examining the legal regulations, decisions taken to prevent access, decisions of Supreme Court, and the level of intended goal state reached as a result of current implementations. The results of the study show that there is a common will around the world to fight against the harmful content targeting children; however, in Turkey due to the non-transparent methods, implementations of more comprehensive methods of struggle are perceived as censorship. In addition, the statistics regarding the closed web sites in Turkey show that the Law No. 5651 and its implementations are insufficient in terms of intended goals.
