Wstęp

Abstract

Jedną z bardziej znaczących zmian w polskich studiach historycznych po 1989 r. jest wzrost zainteresowania tematami przywracającymi pamięć o wielokulturowej tradycji dawnej Rzeczypospolitej. Uwolnienie Polski spod rosyjskiej strefy wpływów i uzyskanie niepodległości przez Litwę, Ukrainę i Białoruś otworzyły nowy rozdział nie tylko w dziejach politycznych Europy i świata, ale także w badaniach nad dziedzictwem kulturowym tych narodów. Dziś możliwe jest stawianie pytań zarówno na temat wspólnoty dziedzictwa Rusinów i Polaków, jak też ich odrębności, autonomiczności i niezależności, dziś możliwa jest obiektywna ocena oryginalności kultury cerkiewnej w Rzeczypospolitej, jak i jej zależności od innych prawosławnych centrów intelektualnych oraz wzorców cywilizacji zachodniej. W poszukiwaniu odpowiedzi na te niełatwe pytania od lat pomagają nam badacze z Polski i z zagranicy, młodzi naukowcy oraz doświadczeni specjaliści, reprezentanci środowiska uniwersyteckiego, tzw. otoczenia społecznego oraz niezależni badacze. Wierzymy, że w ten sposób budowany szeroki i międzynarodowy zespół badaczy reprezentujących różne dyscypliny i metody naukowe, tradycje konfesyjne i kulturalne, mający różne doświadczenia zawodowe i życiowe, jest w stanie w pełni odtworzyć zatarte karty wspólnych dziejów, dziś odrębnych narodów: Polaków, Litwinów, Ukraińców, Białorusinów.