عوامل پیش‌بینی‌کننده وضعیت استرس تحصیلی و عوامل موثر بر آن در بین دانشجویان بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌ شده

Abstract

مقدمه: بر اساس پژوهش های گوناگون دانشجویان در زمان تحصیل استرس زیادی را متحمل می­شوند. استرس تحصیلی اگر شدت یابد یا ادامه پیدا کند، در زمینه سلامت روانی و بهزیستی، مشکلاتی را ایجاد می­کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل پیش­بینی‌کننده وضعیت استرس تحصیلی و عوامل موثر بر آن در بین دانشجویان بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌ شده انجام شد. روش­کار: جامعه آماری این مطالعه توصیفی-تحلیلی تمام دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 1396-1395 بودند که تعداد 320 دانشجو به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع­آوری اطلاعات، از پرسش­نامه­های مشخصات فردی، استرس تحصیلی گادزلا و محقق­ساخته بر اساس نظریه رفتار برنامه­ریزی شده که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت، استفاده شد. داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS نسخه­ی 16و آزمون های آماری تحلیل گردیدند. یافته­ها: استرس تحصیلی با جنسیت (05/0>P) و مقطع تحصیلی (001/0>P) ارتباط معنی­داری داشت. بر اساس نتایج ضریب هبستگی اسپیرمن، آگاهی (001/0>P، 201/0=r) با استرس تحصیلی، ارتباط مثبت معنی­دار و هنجارهای انتزاعی (05/0>P، 177/0- =r) و کنترل رفتاری درک شده (001/0>P، 261/0-=r) ارتباط معکوس معنی­دار داشتند. هم­چنین نتایج رگرسیون نشان داد که نظریه­ی رفتار برنامه­ریزی شده در مجموع، 14/7 درصد واریانس استرس تحصیلی را در بین دانشجویان پیشگویی می­کرد که از بین آن­ها آگاهی و کنترل رفتاری درک شده تاثیر معنی­دار داشتند (001/0>P). نتیجه­گیری: نتایج این پژوهش پیشنهاد می­کند که استفاده از نظریه رفتار برنامه­ریزی شده در مداخلات آموزشی با تمرکز بر سازه کنترل رفتاری درک شده در استرس تحصیلی می­تواند نتایج موثری به همراه داشته باشد.

Keywords

• استرس تحصیلی
• دانشجویان
• نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده