مهندسی منابع آب (Feb 2020)
Developing a multi-objective optimization model for water and waste load allocation in rivers based on Borda bargaining model, A case study: part of Kor river system
Abstract
در این تحقیق، متدولوژی جدیدی برای تخصیص آب و بار آلودگی در رودخانهها با لحاظ ذینفعان مختلف، برمبنای یک مدل بهینهسازی چندهدفه، مدل شبیهسازی QUAL2K و سه روش مختلف تئوری بازیها (گزینش اجتماعی بردا، مدل بازی نش و مدل بازی نشهرسنی)، ارائه شده است. مدل مذکور شامل تدوین و کالیبراسیون مدل شبیهسازی کیفی چندشاخصه رودخانه، شبیهسازی مونتکارلو، بهینهسازی چندهدفه تخصیص آب و بار آلودگی و مدلهای چانهزنی بین گروداران میباشد. پس از تعیین گروداران، منحنی تعامل بین اهداف با تدوین مدل بهینهسازی چندهدفه تعیین شده است. سپس مجموعه توافق براساس اولویتهای گروداران تشکیل شده و توسط روشهای گزینش اجتماعی بردا، مدل بازی نش و نشهرسنی، مطلوبترین استراتژی تخصیص با لحاظ نظر تصمیمگیران تعیین شده است. تحلیل حساسیتها نشان داد که مهمترین پارامتر غیرقطعی مسأله، دبی بالادست رودخانه است. لذا با توجه به بازه تغییرات دادههای مشاهداتی طی سالهای 75 تا 85 و براساس تغییرات محتمل در دبی رودخانه در ماه بحرانی (مرداد ماه)، 6 سناریوی عدم قطعیت لحاظ و مدل به ازای آنها اجرا گردید. نتایج حاصله از وضعیت شاخص کیفی DO و TSS بعد از اعمال تخصیص بهینه، نشان داد که اعمال سیاست-های تخصیص طبق متدولوژی پیشنهادی قادر است در نقطه کنترل کیفی پنجم، مقدار DO را تا 41%، و مقدار TSS را تا 38% بهبود بخشد. همچنین وضعیت شاخص کیفی BOD در اکثر نقاط کنترل کیفی به مقدار کمی بهبود یافته است. نتایج کاربرد مدل پیشنهادی در رودخانه کر واقع در استان فارس، نشاندهنده کارایی مناسب آن در تعیین سیاستهای تخصیص آب و بار آلودگی بوده است.