Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Dec 2014)
“Her Değişmenin Bir Nedeni Vardır” Sentetik A Priori Önermesi Doğrultusunda Kant, Hume ve Gazali’de Nedensellik İlkesi
Abstract
Nedensellik konusu, felsefe tarihinde çok önemli tartışmaları beraberinde getirmiştir. Bu makalede üç büyük filozof ve düşünür olan Hume, Kant ve Gazali’nin nedensellik hakkındaki düşünceleri mukayeseli olarak incelenmeye çalışılacaktır. Bu meseleyi ilk kez sistematik ve eleştirel bir biçimde ele alan ünlü İngiliz emprist filozof David Hume olmuştur. Neden ve sonuç arasındaki ilişkiyi sorgulayan bu üç düşünüre göre nedensellikle ilgili bilgilerimiz çoğunlukla nesnelerin sürekli birlikteliğinin zihnimizde oluşturdu- ğu alışkanlık sonucu oluşan inançla alakalıdır. Özellikle Hume, bu konuya getirmiş olduğu açıklamalarıyla şüpheci bir filozof olarak nitelendirilmiştir. Felsefenin en önemli sorunlarından biri olan nedensellik konusunun niçin çok farklı bir şekilde anlaşıldığının sebeplerini bu üç düşünüre göre ortaya koymak, çalışmanın amacını oluşturacaktır.
Keywords