Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Jun 2023)
İklim Göçü ve İklim Mülteciliği Kavramlarına İnsan Hakları Temelli Sosyolojik Bir Bakış
Abstract
Bu çalışma kapsamında iklim değişikliği ekseninde iklim göçü ve iklim mülteciliği kavramları ele alınmaktadır. Henüz kurumsal düzenlemelerin nesnesi olmayan bu iki kavram teorik tartışmalarda kavramsal sınırların belirlenmesi, nedensellik mekanizmalarının açıklanması ve yasal çerçeveye nasıl oturtulacağı konularında değerlendirilmektedir. 1980 sonrasında iklim değişikliğine dair yayınlanan raporlar meselenin gündeme gelmesinde etkili olurken, The International Displacement Monitoring Centre gibi merkezlerin yayınladığı veriler çevresel koşullar nedeniyle göç eden insan sayısının her geçen gün arttığını göstermektedir. Bir adaptasyon stratejisi olarak değerlendirilebilecek iklim göçünün, farklı göç türlerinin bir arada görülebileceği bir araştırma alanı olarak kavramsal sınırlarının belirlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda, literatür değerlendirmesi olarak gerçekleştirilen çalışmada kavramların netleştirilmesi, iklim değişikliği ve göç arasındaki nedensel ilişkilerin tartışılması, iklim mülteciliğinin hukuki çerçevedeki konumunun anlaşılması ile bunun insan hakları bağlamında temellendirilmesi ve toplumsal bir süreç olarak kapitalizm ile iklim değişikliği arasındaki bağlantının kurulması amaçlanmaktadır. İklim değişikliği ve göç arasındaki ilişkiye dair toplumsal, ekonomik ve siyasi mekanizmaların kesişimselliğinin ortaya konulduğu, iklim mülteciliğinin yalnızca deniz seviyesinin yükselmesi nedeniyle sular altında kalacak ada ülkelerinin sorunu olmadığı, aynı zamanda bunun mevcut üretim ve tüketim yapısından kaynaklandığını irdeleyen sosyolojik tartışmalara ihtiyaç olduğu savından hareketle, bu çalışmanın literatürdeki bu boşluğu dolduracağı düşünülmektedir.
Keywords
