بررسی ارتباط هم‌زیستی Terfezia claveryi با تعدادی از گونه‌های گیاهی چندساله از گل‌آفتابیان

Abstract

دنبلان‌های صحرایی، قارچ‌های خوراکی زیرزمینی از گروه آسکومیست‌ها هستند که در مناطق خشک و نیمه‌خشک مناطق مدیترانه‌ای و خاورمیانه از جمله ایران رشد می‌کنند. این قارچ‌ها علاوه بر ارزش اقتصادی، از نظر بوم‌شناختی نیز با جلوگیری از فرسایش و بیابان‌زایی نقش مهمی در حفظ و نگهداری اکوسیستم مراتع دارند. در این بررسی، ارتباط هم‌زیستی Terfezia claveryi با گونه‌های گیاهی چندساله از گل‌آفتابیان شامل Helianthemum lippii، H. almeriense، Cistus laurifolius و C. ladanifer مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که T. claveryi با هر چهار گونه گیاهی، ارتباط هم‌زیستی از نوع خارجی-داخلی با درجات مختلفی از توسعه غلاف را ایجاد کرد. همچنین در این بررسی، گونه گیاهی H. lippii با ۸۷% کلونیزاسیون و وابستگی نسبی میکوریزی ۱۸/۴۸%، میزبان گیاهی مناسبی برای T. claveryi تشخیص داده شد. گونه گیاهی H. almeriense از نظر درصد کلونیزاسیون (%80) و وابستگی نسبی میکوریزی (۹۲/%۱۷) در مرتبه دوم قرار گرفت. در بررسی شاخص‌های رشدی شامل وزن و ارتفاع ریشه، وزن و ارتفاع اندام هوایی و وزن و ارتفاع بوته، بین گیاهان مایه‌زنی شده با T. claveryi و گیاهان شاهد اختلاف معنی‌دار آماری مشاهده شد. ارتباط هم‌زیستی T. claveryi با گونه‌های گیاهی مایه‌زنی شده، با استفاده از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز تودرتو و جفت‌ آغازگرهای اختصاصی طراحی ‌شده از ناحیه نسخه‌برداری شده داخلی rDNA مورد تایید قرار گرفت.

Keywords

• آسکومیست‌ها
• آغازگرهای اختصاصی
• دنبلان‌های کوهی
• قارچ‌ریشه خارجی-داخلی
• واکنش زنجیره‌ای پلیمراز تودرتو