Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2023)
Doğal Afet ve Kriz Yönetiminde Sosyal Medyanın Etkisi: Kahramanmaraş Merkezli Deprem Felaketi Üzerine Bir İnceleme
Abstract
Doğal afetler, büyük oranda veya tamamen insan kontrolü dışında gelişerek genellikle toplumda endişe, korku ve kargaşa yaratan hadiselerdir. Doğal afetler, kendisinden ziyade ortaya çıkarttığı sosyal, fiziksel ve ekonomik sonuçları ile önem kazanmaktadır. Doğal afetlerin yaşandığı dönemlerde kriz yönetimi kavramı da sıklıkla gündeme gelmektedir. Bu süreçte esas olan afet öncesinde gerekli önlemlerin alınmış olması ve bunun neticesinde de afet kaynaklı zararların en aza indirgenmesidir. Özellikle internet ve teknolojinin hayatın vazgeçilmez bir parçası olduğu günümüzde afet ve kriz yönetiminde yeni teknikler geliştirilmektedir. Sosyal medya ise son zamanlarda afet kaynaklı krizlerde ve kriz yönetiminde önemli rol oynamaktadır. Yapılan çalışmada 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki deprem sonrasında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)’nın Twitter kullanım pratiklerinin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi merkez olmak üzere 11 ili derinden etkileyen deprem felaketi sonrasında sosyal medya platformlarında yapılan paylaşımlar ve haber içerikleri ile medya ve etik konularında düzenlenen AFAD‟ın Twitter paylaşımlarındaki ulusal ve uluslararası metinler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen değerlendirmeler sonucunda afet ve kriz süreçlerinde sosyal medya araçlarının etkin bir şekilde işlev gördüğü gözlemlenmiştir. Aynı zamanda afet ve kriz iletişim stratejilerinin, sosyal paylaşım platformu olan Twitter ile birlikte işlerlik kazandığı araştırma sonuçları neticesinde tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra elde edilen içeriksel sonuçlar da afet ve kriz iletişiminde sosyal medyanın ‘‘etkili iletişim’’ kurma sürecinde tamamlayıcı bir rol üstlendiğini ve bu doğrultuda vatandaşlara yol gösterici olduğunu desteklemektedir.
Keywords
